4-ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim maktabi “ ” sinf o‘quvchisi ning

SICHQONLARNING CHECHAK KASALLIGI
Hayvonlarda chechak kasalligini qo‘zg‘atadigan chechak virusining ko‘pgina turlari uchraydi. Odatda, virusning har bir turi faqat bitta hayvon turidagina kasallik keltirib chiqaradi. Jurnalda yozilishicha, olim sichqon chechagi DNKsini modifikatsiya qilish uchun gen muhandisligidan foydalangan. O‘zgartirilgan virus yuqqan barcha sichqonlar o‘ladi. Olimning aytishicha, odamlarning oziq-ovqat mahsulotlarini buzadigan zararkunandalarga qarshi kurashish uchun viruslarni modifikatsiyalash ustida tadqiqot o‘tkazish zarur.
Tadqiqot tanqidchilarining aytishlaricha, viruslar laboratoriyadan tashqariga chiqib ketishi va boshqa hayvonlarga yuqishi mumkin. Shuningdek, ular bitta tur uchun modifikatsiya qilingan chechak virusi boshqa turlarga, ayniqsa, odamlarga yuqishi mumkinligidan xavotirlanish- moqda. Odamlarga tabiiy chechak deb nomlangan chechak virusi yuqadi. Tabiiy chechak uni yuqtirganlardan ko‘pchiligining o‘limiga sabab bo‘ladi. Ko‘pchilik aholi bunday kasallik yo‘q qilingan deb o‘ylashlariga qaramasdan, virus namunalari butun dunyo laboratoriyalarida saqlanmoqda.
1-savol
Tanqidchilar sichqonlarning chechak virusi sichqonlardan boshqa turlarga yuqishi mumkinligidan xavotirda ekanliklarini bildirishdi.
Quyidagi jumlalarning qaysi biri ularning xavotir olish sabablari uchun eng yaxshi izohdir?
A Tabiiy chechak virusi va sichqonlarning modifikatsiyalangan chechak virusi genlari bir-biriga o‘xshashdir
B Sichqonlarning chechak virusi DNKsidagi mutatsiya natijasida virus boshqa hayvonlarga yuqishi mumkin
C Sichqonlarning chechak virusi DNKsi mutatsiya natijasida tabiiy chechak virusi DNKsiga o‘xshab qolishi mumkin
D Sichqonlarning chechak virusidagi genlar soni chechakning boshqa viruslarinikidek bo‘ladi
Javob:_______
2-savol
T
8
adqiqotga tanqidiy fikr bildirganlardan biri sichqonlarning modifikatsiya qilingan chechak virusi laboratoriyadan tashqariga chiqib
ketishi mumkinligidan xavotirlanmoqda. Ushbu virus sababli ba’zi sichqon turlari yo‘q bo‘lib ketishi mumkin.
Agar ba’zi sichqon turlari yo‘q bo‘lib ketsa, quyidagi oqibatlarga olib
kelishi mumkinmi? Har bir holatda “Ha” yoki “Yo‘q”ni aylanaga oling.

3-savol
Bir tashkilot sichqonlarni bepushtlikka olib keladigan virusni yaratish ga harakat qilmoqda. Bunday virus sichqonlar sonini boshqarishga yordam berishi mumkin. Deylik, bu tashkilotning sa’y-harakatlari samarali bo‘ldi. Virusdan foydalanishdan avval quyida keltirilgan savollarga javob olish uchun tadqiqot o‘tkazish kerakmi?

Har bir holatda “Ha” yoki “Yo‘q”ni aylanaga oling.


Ball___________