Agrobiotexnalogiya ishchi o‘quv dasturi (sillabusi)

Maʻruza mavzulari
Dars soatlari hajmi
1	Qishloq xo’jaligi biotexnologiyasi fanining moxiyati, vazifasi va rivojlanish bosqichlari.	2
2		4
3		4
4		2
5		2
6		4
7		4
8		2
9		2
10		2
11		2
12		2
13		2
14		2
15		2
16		2
17		2
18		2
19		2
20		2
Jami		48

III. Laboratoriya mashgulotlar bo‘yicha koʻrsatma va tavsiyalar:
Labaratoriya ishlari talabalardan o‘simlik hujayrasidan DNK ajratish, bakteriya klonlarini o‘stirish bakteriya hujayrasidadan plazmid DNK sini ajratish, DNK elektroforezi, o‘simlik hujayra va to‘qimalarini o‘stirish, steril o‘simtalar o‘stirish, entomopatogen bakteriyalar ajratish va ularni ko‘paytirish, tuproq unumdorligini oshuruvchi mikroorganizmlarni ajratish va ularni ko‘paytirish, entomopotogen mikroorganizmlar asosida bioperiparat tayyorlash usullari bo‘yicha amaliy qo‘nikma va malaka hosil qiladi.

№	Laboratoriya mavzulari	Dars soatlari hajmi
1	Mikroskopning tuzilishi va mikroskop bilan ishlash qoidalari. Preparat tayyorlash va boʻyash usullari	2
2	Mikroorganizmlar xujayralarining shakllari
3	Sterillash usullari	2
4	Mikroorganizmlarni oʻstirish uchun ozika muhitlarini tayyorlash	2
5	Mikroorganizmlarni ekish usullari	2
6	Mikroorganizmlarni sof kulturasini ajratib olish usullari	2
7	Mikroorganizmlarni kultural belgilarini oʻrganish	2
8	Spirtli, sut kislotali va moy kislotali bijgʻish	2
9	Ammonifikatsiya jarayoni	2
10	Nitrifikatsiya jarayoni. Denitrifikatsiya jarayoni	2
11	Tuproq mikroflorasini oʻrganish	2
12	Rizosfera mikroflorasini oʻrganish	2
13	Suv va havo mikroflorasini oʻrganish	2
14	Epifet mikroorganizmlarni oʻrganish	2
15	Mikroorganizmlarni antogonistik xususiyatlarini aniqlash	2
16	QGʻx biotexnologiyasi laboratoriyasining tuzilishi, asbob-uskunalari va laboratoriyada ishlash qoidalari	2
17	Oʻsimlik xujayrasidan DNK ajratish	2
18	Bakteriya hujayrasidan plazmid DNK ni ajratish	2
19	Agarozali gelda DNK elektroforezi	2
20	Oʻsimlik protoplastlariga genetik transformatsiyaning barg disk usuli	2
21	Oʻsimlik hujayra va toʻqimalarini oʻstirish uchun ozuqa muhitlari tayyorlash	2
22	Oʻsimliklardan ajratilgan hujayra va toʻqimalar bilan ishlashda sterilizatsiya usullari	2
23	Oʻsimlikning apikal meristemasini ajratish va oʻstirish. Oʻsimlik nihollarini qalamchalab mikrokoʻpaytirish.	2
24	Kartoshkadan mikrotuganaklar olish	2
25	Suspenzion kultura olish, zichligini hisoblash va qayta ekish. Steril oʻsimtalar oʻstirish	2
26	Fitoregulyatorlar yordamida kartoshka tuganaklarini tinim holatiga oʻtishi va uygʻonishini boshqarish	2
27	Tugunak bakteriyalarni sof kulturasini ajratish va ular asosida preparat tayyorlash	2
28	Viruslar asosida olinadigan entomopatogen preparatlar	2
29	Bakteriyalar asosida olinadigan entomopatogen preparatlar	2
30	Zamburugʻlar asosida olinadigan entomopatogen preparatlar	2
Jami		60

IV. Mustaqil taʻlim va mustaqil ishlar
Talabalar auditoriyada olgan nazariy bilimlarini mustahkamlash va amaliy masalalarni echish ko’nikmasini hosil qilish uchun mustaqil talim tizimiga asoslanib mustaqil ish bajaradilar. Bunda ular asosiy va qo’shimcha adabiyotlarni o’rganib hamda Internet saytlaridan foydalanib referatlar va ilmiy dokladlar tayyorlaydilar, amaliy mashg’ulot mavzusiga doir uy vazifalarini bajaradilar.
Mustaqil taʻlimga ajratilgan soatlar taqsimoti

№	Mustaqil taʻlim mavzulari	Dars soatlari hajmi
1	Biotexnologiyalardan sanoatda va qishloq xoʻjaligida foydalanish	2
2	Aktinomitsetlarning sanoatda va qishloq xoʻjaligidagi ahamiyati	4
3	Zamburugʻlarning sanoatda va qishloq xoʻjaligidagi ahamiyati	4
4	Mikroorganizmlar genetikasi	4
5	Azot yutuvchi bakteriyalar	4
6	Lizin va metioninni sintez qiluvchi mikroorganizlarni oʻrganish	4
7	Mikroorganizmlardan fermentlar ajratish usullari	4
8	Aminokislotalarni ishlab chiqarish usullari	4
9	Anʻanaviy va zamonaviy biotexnologiya strukturasi	4
10	Gen muhandisligini rivojlanish tarixi	4
11	Gen muhandisligida qoʻllaniladigan asbob va uskunalar hamda ulardan foydalanish	4
12	Polimeraza zanjir reaktsiyasi: tarixi, usul qoidalari, reaktsiyabosqichlari, PZR oʻtkazish usullari, qoʻllanilish sohalari	4
13	Selektsiya va urugʻchilikda biotexnologiyaning ahamiyati	4
14	Oʻrmon resurslari genofondini saqlab qolishda va oʻrmonoʻsimliklari selektsiyasida biotexnologiyaning oʻrni	4
15	Transgen oʻsimliklar olishda transformatsiya usullari va ulardan foydalanish	4
16	Mikrob biotexnologiyasi	4
17	Hujayrada hosil boʻlgan moddalarni toza holda ajratib olish va modifikatsiyalash usullari	4
18	Meva-sabzavot chiqindilarni mikrobiologik qayta ishlash	4
19	Hosildorlikni oshirish texnologiyasi	4
20	Nitragin preparatini olish texnologiyasini oʻrganish	4
21	Tuproq stress omillari (shoʻrlanish, qurgʻoqchilik)ga chidamli tugunak bakteriyalar va azotobakteriyalar shtammlaridan biopreparatlar tayyorlash texnologiyasi	4
22	Trixoderma zamburugʻi asosida biopreparat tayyorlash usullari	4
23	Basillus thuringiensis, bakteriyasi asosida preparat tayyorlash texnologiyasi	4
Jami		90

Fan o’qitilishining natijalari (shakllanadigan kompetentsiyalar)
Fanni o’zlashtirish natijasida talaba:
Mikroorganizmlarning morfologiyasi, tarqalishi, koʻpayishi, oziqlanishi va klassifikatsiyasini;
Mikroorganizmlarga taʻsir qiluvchi tashki muhit omillar;
Mikroorganizmlarni tabiatda moddalar almashinuvi jarayonidagi oʻrni;
Gen va xujayra muhandisligining moddiy asoslari; gen muhandisligi fermentlari;
Hujayra va tukimalar kulturasi xaqida tasavvurga ega boʻlishi;
Mikroorganizmlarga harorat, namlik, yorugʻlikni taʻsirini va ularni tirik organizmlar bilan munosabatini;
Mikrobiologiyada qoʻllaniladigan sterillash usullarini;
Mikroorganizmlarni tabiiy substratlardan ajratib olish usullarini
Anʻanaviy va zamonaviy biotexnologiya strukturasini;
Oʻsimliklarning gen va hujayra muhandisligini;
Klonli mikrokoʻpaytirish usullarini;
Oʻsimlik zararkunanda va kasalliklariga qarshi qoʻllaniladigan biopreparatlar olish va qoʻllashni;
Oʻsimliklarni oʻsishi va rivojlanishini boshqaruvchi moddalarni bilishi va ulardan foydalana olishi;
Mikroorganizmlarni sof kulturasini olish;
Mikroorganizmlarni guruhlarga ajratishda tashxis qoʻyish;
Mikroorganizmni koʻpaytirish;
Steril sharoit yaratish va ozika muhiti tayyorlash;
Oʻsimliklarni gen muxandisligida qoʻllaniladigan asosiy transformatsiya usullari;
DNK elektroforezi xamda polimeraza zanjir reaktsiyasi;
kallus toʻqimalar kulturasini koʻpaytirish usullari;
oʻsimlik hujayra va toʻqimalarini oʻstirish uchun oziqa muhitlar tayyorlash;
soglom oʻsimliklarni meristemadan koʻpaytirish;
ajratilgan usimlik xujayra va toʻqimalarini oʻstirish texnologiyasini qoʻllash;
oʻsimliklar xujayrasida hosil boʻladigan moddalarni toza holda ajratib olish;
sogʻlomlashtirilgan viruslardan xoli boʻlgan oʻsimliklar olish
tuproq unumdorligini oshirishda mikroorganizmlarni qoʻllash usullari;
kishlok xujalik maxsulotlarini kayta ishlashda mikroorganizmlardan foydalanish;
mikroorganizmlardan turli xil biopreparatlar tayyorlash texnologiyasi buyicha koʻnikmalarga ega bo’lishi kerak.