Andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti ekologiya va botanika kafedrasi

Kurs ishining ilmiy va amaliy ahamiyati.
Andijon shahar oqova suvlarni tozalash inshooti suv xavzalari algaflorasi
birinchi marta o'rganilayapti. Undan tashqari hovuzlarda tarqalgan fitoplanktonlarni mavsumiy dinamikasi va ularni indikator saproblilik darajasi
birinchi marta ilk bor tadqiq qilinayapti. Resublikada baliqchilikni jivojlantirishda uning ozuqa bazasini shakllantirish va rivojlantirish uchin baliq boqiladigan hovuzlarning alflorasini o’rganish, undagi baliqlar uchun ozuqa bo’ladigan fitoplanktonlarni mavsumiy rivojlanishini o’rganish.Olingan ma’lumotlar asosida baliqchilik xo’jaliklariga tavsiyalar berish.
Kurs ishining asosiy masalalari va farazlari. Andijon oqova suvlarni tozalash biologik xovuzda uchraydigan suvo'tlar florasi to'liq inventarizatsiya qilindi. Ma lum bo'lishicha, bu hududda suvo'tlarnin 268 turi aniqlandi. Bu suvo'tlar orasidan 98 turi suvning sanitariya holatini baholashda foydalanish mumkinligi bo'lgan indikator-saprob turlar ekanligi ma lum bo'ldi. Kurs ishilar davomida bu indikator-saprob turlarning oqim bo'ylab va fasllarda tarqalishi va rivojlanishi tadqiq etilib, biologik hovuz suvni ekologiya sanitariya holati baholandi.
Aniqlangan indikator-saprob suvo'tlarning 18 (18,55%) oligosaprob, 51 (52,57 %) alfa-mezosaprob, 5 (5,15 %) beta-mezasaprob va 3 turi (3,09 %) polisaprob suvo'tlar hisoblanadi.
Indikator-saprob suvo'tlar yil faslari bo'ylab bir xil taqsimlanmagan. Indikator-saprob suvo'tlar turlarining ko'pi (56) bahorda eng kam (29) qishda uchradi. Yoz (45) va kuzda (50) esa oraliq qiymatlarni namoyon etdi .
Ishning tuzilishi va hajmi. Kurs ishi kompyuterda terilgan 30 ta sahifadan iborat bo'lib, ish kirish, xulosa va adabiyotlar ro'yxatini o'z ichiga oladi.

II Bob. DIATOM SUVO‘TTOIFALAR (DIATOMOPHYTA) BO‘LIMI
2.1 Patsimonlar (Pennatopsida) sinfi.
Pinullariya (Pennularia) bu sinfhing eng ko‘p tarqalgan vakili bo‘lib, pallasi cho‘ziq, ellipssimon, tug‘nog‘ichsimon, ikki tomoni simmetrik tuzilgan bir hujayrali suvo‘tidir. Asosan chuchuk suvlarda, suv ostiga cho‘kkan holda yashaydi. Pinnulariyani tashqi tomondan qaralsa patsimon naqshli ko'rinadi. Yon tomondan uzun qutichaga o'xshaydi.
Navikula (Navicula) ham bir hujayrali, kaloniya hosil qiluvchi shu sinfhing vakili bo‘lib, suv ostida ham tuproqlarda yashaydi. Bu ham pinnulariyaga o‘xshab ketadi, lekin uchlarining ingichkaligi,
dumaloqligi, qayiqchaga o‘xshashligi, naqshlaming boshqachaligi bilan farq qiladi.
Sentriksimonlar - Centricapsida sinfi. Bu sinf vakili disksimon, silindrsimon shaklda bo‘lib, uguncha, choki bo‘lmaganligi uchun aktiv harakat qilmaydi. Ulaming bir hujayrali va koloniyali shakllari bo‘lib, dengizlarda ba’zan chuchuk suvlarda uchraydi. Bir hujayralisiga tsiklotella (Cyclotella) misol bo‘ladi, koloniyali ipsimon suvo‘tiga melozira (Melosira) misoldir. Bu suvo‘tlardan sanoatda izolyatsiya materiallari, dinamit, parhezdagi kishilar uchun konditer sanoatida indeferent (nafi yo‘q) ovqat tayyorlanadi.
Ishni bajarish tartibi 1. Suv havzasining tagidan olingan obyektdan bir tomchi loyqali suv buyum oynachasi ustiga qo‘yilib yopqich oynacha bilan yopiladi. Mikroskopning katta obyektivi orqali qaralib pinnulariyaning tashqi tuzilishi bilan tanishiladi, uning ilgarilama harakati kuzatiladi. Uni to‘xtatish uchun preparatga formalinning 4% li eritmasi tomiziladi. Buning uchun preparatdagi suv filtr qog‘ozi bilan shimiriladi va yopqich oynachaning chetiga tomizgich bilan formalin tomiziladi. Kuzatilayotgan preparatda 162pinnulariyaning pallalari epiteka hamda gipotekani ko‘rish mumkin va pallalari orqali plastinka shaklidagi sariq xromatofora ham ko‘rinadi (62-rasm). Boshqalarida esa oval shakldagi pallalar o‘rtasida chok, ikki chetida va o‘rtada tugunchalar ko‘rinadi. Bulami ko‘rib jadvaldagi rasm bilan solishtirib rasmini chizish, qismlarini ko‘rsatish.
Pennate diatomlarda hujayralar bitta yoki har xil turdagi koloniyalarda bog'langan. Karapas uzunlamasına o'qi bo'ylab nosimmetrik, izopol, kamroq heteropol, ba'zan dorsoventral, kamdan-kam assimetrik, kamardan chiziqli, jadval shaklida, xanjar shaklida, tekis, ba'zan S shaklida egri, ko'pincha intervalli jantlar va septa bilan. Konturdagi klapanlar chiziqli, nayzasimon, elliptik, kamroq klaviatura, bo'ylama va ko'ndalang tekisliklarga nisbatan nosimmetrik, kamroq tekisliklardan biriga nisbatan kamroq bo'ladi. Vana tuzilishi nosimmetrik bo'lib, odatda kichik yoki katta arolalardan tashkil topgan bo'lib, ular odatda ko'ndalang parallel qatorlarda joylashgan bo'lib, ular valf qutblarida bir oz yaqinlashadi yoki uning qirralariga radial ravishda ajralib turadi. Ba'zida ko'ndalang qovurg'alar, shilimshiq teshiklar va bitta yoriqsimon o'simtalar yoki kichik sonli tikanlar ham mavjud. Tarkibsiz tor lenta valfning uzunlamasına o'qi bo'ylab harakatlanadi - arol yoki striae va qovurg'a qatorlarini to'xtatadigan eksenel maydon; valfning o'rtasida aksiyal maydon tez-tez kengayib, o'rta maydonni hosil qiladi. Ko'pgina turlarda yorilishga o'xshash tikuv eksenel maydonning o'rtasi bo'ylab joylashgan, ba'zida tikuv qopqoqning chetiga siljiydi yoki keelda joylashgan (kanal tikuvi). Xloroplastlar bir yoki bir nechta yirik plastinkalar shaklida, kamroq sonli kichik plitalar shaklida.
Pennatofitik diatomalar - bu turli xil substratlarda bentosda yashovchi chuchuk suv va dengiz shakllari bo'lib, ularning bir nechtasi planktondir. Pennatofitik diatomlar sinfi markazlashganlarga qaraganda filogenetik jihatdan yoshroq; u nihoyat Miosen oxirida hosil bo'lgan. Yoshroq va mukammal turlar chok bilan qobiqga ega deb hisoblanadi. Choklarning yo'qligi yoki mavjudligi buyurtmalarni tanlash mezonidir - bir, bir, ikki va kanalsiz.
Xuddi shu nomdagi oilaning Fragilaria turi uzun lentaga o'xshash koloniyalar hosil qiluvchi, shilimshiq yoki qopqoq chetida joylashgan tikanlar bilan bog'langan turlarni birlashtiradi. Belbog'dagi karapas cho'zilgan to'rtburchak yoki chiziqli. Vanalar tor chiziqli, lansetsimon bo'lishi mumkin, ko'pincha o'rtada ko'ndalang striyalar bilan kengaygan, ba'zan to'lqinli (rasm).
100 ga yaqin turlari ma'lum. Ularning soni Belorussiyada 23. Eng keng tarqalgan F. kroton (E. crotonensis), F. qisqa chiziq (E. brevistriata), F. davlumbaz (E. capucina) va boshqalar. Fragilaria arcuate (E. arcus) va F. Reyxelt (E. reicheltii) Belorusiya Respublikasining Qizil kitobiga kiritilgan.
Asterionella turiga nafis yulduzcha shaklida koloniyalar hosil qiluvchi turlar kiradi. Har bir hujayra uchlari biroz kengaygan ingichka novda (1.16-rasmga qarang). Karapas ingichka, chiziqli belbog 'bilan. Kiritilgan jantlar va septa yo'q. Yo'llar zaif, ko'ndalang, parallel.
Sinf bir hujayrali va mustamlakachilik shakllarini o'z ichiga oladi. Hujayralar chiziqli yoki nayzasimon, kamroq ellipsoid yoki dumaloq, ikki tomonlama simmetriya (ularning klapanlari orqali bir yoki ikkita simmetriya tekisligi chizilishi mumkin), ko'pincha interkalatsiyalangan jantlar va septa bilan. Shuningdek, assimetrik chig'anoqlar mavjud. Vanalar odatda chiziqli, qovurg'ali yoki boshqa tuzilishga ega. Areolalar ko'ndalang parallel qatorlarda joylashgan bo'lib, ular valf qutblariga bir oz yaqinlashadi yoki uning qirralariga radial ravishda ajralib turadi. Tarkibsiz tor lenta valfning uzunlamasına o'qi bo'ylab harakatlanadi - eksenel maydon, arolalar yoki striae va qovurg'alarni to'xtatadi. Ko'pgina turlarda yoriqqa o'xshash tikuv eksenel maydonning o'rtasida joylashgan.
Pennatofitik diatomalar - bu turli xil substratlarda bentosda yashovchi chuchuk suv va dengiz shakllari bo'lib, ularning bir nechtasi planktondir. Pennatofitik diatomlar sinfi markazlashganlarga qaraganda filogenetik jihatdan yoshroq; u nihoyat Miosen oxirida hosil bo'lgan. Yoshroq va mukammal turlar chok bilan qobiqga ega deb hisoblanadi. Choklarning yo'qligi yoki mavjudligi buyurtmalarni tanlash mezonidir - bir, bir, ikki va kanalsiz.
Pennate diatomlari - bu turli xil substratlarda bentosda yashovchi chuchuk suv va dengiz shakllari bo'lib, ularning bir nechtasi planktondir. Pennate diatomalarning klassi markazdan yoshroq; u nihoyat faqat miosen oxirida shakllangan.
Hozirgi vaqtda ushbu sinfga bo'lingan to'rtta buyruq, asosan, tikuvning rivojlanish darajasida farqlanadi; ular bu belgining evolyutsiyasini, tikuvsiz klapanlardan boshlab (Araphales tartibi), so'ngra yoriq bilan kuzatilishi mumkin. bitta klapanga (tartib Monoraphales) va ikkita klapanga (Diraphales tartibiga) tikilib, ikkala klapanda ham eng murakkab kanal tikuvi borligi bilan tugaydi (Aulonoraphales tartibi).