B ibragimov, M. Ibragimov

Oyoqlar harakati. Del’fincha suzishning o`ziga xos tomoni oyoqlarning bir 
vaqtda yuqoridan pastga va pastdan yuqoriga to`xtovsiz harakat qilishi va tananing 
faol ishtirok etishidir. 
Tayyorlanish harakati oyoqlarni paydan yuqoriga harakatlantirish bilan 
boshlanadi. Buning uchun: oyoqlar eng pastki nuqtaga tushirilgan, tizzadan xiyol 
bukilgan, panja ichkariga qaragan bo`lishi kerak. Chanoq-son bo`g’imi tanaga 
nisbatan taxminan 155° burchak ostida bukilgan (son-qorin burchagi). Tana ustki 
qismigacha suvga botib turadi. Harakat oyoqlarni cho`zib yuborib, chanoq-son 
bo`g’imidan yozgan holda belni xiyol bukishdan boshlanadi. Oyoqlar to gorizontal 
holatga kelgunicha to`g’ri uzatgan vaziyatda yuqoriga harakatlanadi, so`ng tizza 
bo`g’imida taxminan 130° burchak ostida bukiladi. Bu paytda panjani ichkariga 
qaratiladi, tizzalar esa bir-biridan 15-20sm atrofida ajralib turadi. Shundan keyin 
ishchi harakat boshlanadi - yuqoridan pastga, ya`ni oyoqlarni tizza va boldir-panja 
bo`g’imlaridan yoza boshlanadi va shu paytning’ o`zida chanoq-son bo`g’imidan 
hamda beldan yuqoriga bukishga o`tiladi. So`ng boldir va panjalar zudlik bilan 
pastga harakat qiladi, bel va chanoq suv yuziga yaqinlasha boshlaydi. Qachonki, 
oyoqlar tizaa bo`g’imidan butunlay yozib yuborilganda ishchi harakat tugagan 
hisoblanadi. 
Har qanday sportcha suzishda harakatlarning bir-biriga uyg’unlashuvi, 
monand kelishi shart bo`lganidek, del’fincha suzish usulida ham oyoq-qo`llar 
harakati va ularga monand tana harakati masofaning oxirigacha bir-biriga mos 

---

111 
kelishi, bir-birini quvvatlab borishi shart. Buning uchun qo`llar oldinga cho`zilib 
suza boshlaganda bosh suvga botib turishi, oyoqlar yuqoridan pastga birinchi zarb 
bilan depsinishi va bu qo`llar suzishni tamomlayotganda tugallanishi kerak. So`ng 
qo`llar eshishning tayanch qismi bilan asosiy qismining uchdan birini 
bajarayotganida eng yuqori holatni olishi lozim. Qo`llar eshish asosiy qismining 
qolgan uchdan ikki qismini bajarayotganida oyoqlar bilan ikkinchi zarb beriladi. 
Qo`llar chanoq ro`parasidan o`tayotgan paytda esa oyoqlar bilan zarb berish 
tugallanadi. Qo`llar suvdan ko`tarilib, suv ustidan o`tayotgan va oyoqlar suvga 
kirayotgan paytda ikkinchi marta eng yuqori holatga o`tiladi. Shu bilan bir sikl 
tugagan bo`ladi (1 min da 54-64 sikl bajarish mumkin). Mana, nima uchun 
del’fincha suzishning bu usulini ikki zarbli del’fincha suzish deyiladi. Bunda 
qo`llar bilan zo`r berib eshish ularni tirsak bo`g’imidan chaqqonlik bilan bukish, 
yozish va burishlar bilan amalga oshiriladi. Bularning hammasi qo`llar, yelka 
kamari va tana mushaklari yordamida bajariladi. Suvni zarb bilan panjalar 
yordamida tepish, qo`llar yordamida suvni orqaga itarish bilan gavdani oldinga 
itqitish, nihoyatda bir-biriga monand tushishi kerak.