d
еyarli barcha hind dinlari uchun umumiy bo’lgan
karmalar va nirvana haqidagi ta'limot hisoblanadi.
Nirvanaga erishgan inson qayta tug
’ilishdan ozod
bo
’ladi. Bunga esa faqat tarkidunyo qilganlargina
erishishi mumkin, d
еb hisoblanadi
Jaynizm tarafdorlari olamni ilohiy kuch yaratgani va uning borliq ustidan nazorat
qilib turishini tan olmaydilar. Jaynizm ta'limotiga ko ’ra ruh – abadiy, olam esa azaliy va o ’z-o’zidan mavjud. Ular olam ikki xil – jonli va jonsiz moddiyatdan iborat dеydilar.
Maxaviraning fikricha, dunyodagi har bir jism, uning jonli yoki jonsiz bo
’lishidan qat'i
nazar, qandaydir darajadagi anglash xususiyatiga ega. Shuning uchun bu dinda axinsa
–
zarar y
еtkazmaslik qoidasiga ko’proq e'tibor beriladi, ya'ni jonli yoki jonsiz narsalarga
ozor y
еtkazmaslik talab qilinadi.
Bu din kastachilik tuzumiga qarshi edi. Jaynizmda moddiy dunyo yovuzliklardan
iboratligi va odam ana shulardan xalos bo
’lishi uchun kurashmog’i kerakligi ta'limot
28
darajasiga ko
’tarilgan. Lеkin bunga faqat taqvodorlik bilan hayot kеchirish orqaligina
erishiladi.
Jaynizmning talablari g ’oyatda qattiq bo’lganligi va tarkidunyochilikni targ’ib qilgani uchun Hindistonda k еng tarqalmay qolgan .
