Davlat soliq qo’mitasi huzuridagi fiskal institut soliqlar va soliqqa tortish

5. Yer ishchilarining sug'urta badallari

• 
  E-EFKA sug'urtasi (sobiq OGA) bilan qoplangan va gerb boji bilan to'langan yer ishchilari barcha sug'urta tarmoqlari (asosiy pensiya, sog'liqni saqlash, qishloq xo'jaligi hisobi) bo'yicha ish haqining 10% miqdorida sug'urta badalini to'laydilar.
  
• 
  Har yil oxirida sug'urta muddatini aniqlash uchun sug'urta badallari bo'yicha hisob-kitob amalga oshiriladi. Butun yil davomida to'langan sug'urta badallari sobiq OGAning tugatish asosida yuzaga kelgan sug'urta oylari uchun belgilangan badallarini qoplashi kerak. Agar farq yuzaga kelsa, bu sug'urta qildiruvchi tomonidan to'lanadi.
  

6.Bir vaqtning o'zida bandlik badallari

Bir vaqtning o'zida bir nechta kasbiy faoliyatni amalga oshirganligi sababli elektron EFKAda sug'urta qilish majburiyati mavjud bo'lgan hollarda, xususan, turli xil ish beruvchilar, bir nechta yakka tartibdagi tadbirkorlar bilan bir nechta maoshli ish
Xususan, asosiy pensiya uchun to'langan sug'urta badallariga nisbatan quyidagilar qo'llaniladi:

• 
  Turli xil ish beruvchilar bilan bir nechta ish:
  

Asosiy pensiya badallari har bir ish haqi to'lanadigan ish uchun 4387/2016-sonli Qonunning 38-moddasi asosida va oyiga 6500 evrogacha bo'lgan umumiy daromadga (sug'urtalangan daromadning yuqori chegarasi) to'lanadi.

• 
  Ko'p ish haqi to'lanmaydigan bandlik (sobiq YeTTBning yakka tartibdagi sug'urtalangan shaxslari, ular bir vaqtning o'zida sobiq OAEEga tegishli bo'lgan mustaqil kasb yoki sobiq OGA sug'urtasiga to'g'ri keladigan kasb bilan shug'ullanadi) :
  

Barcha parallel ish haqi bo'lmagan faoliyat uchun asosiy pensiya uchun sug'urta badali e-EFKAga 4387/2016-sonli Qonunning 39-moddasi asosida to'lanadi.

• 
  Bir vaqtning o'zida o'z-o'zini ish bilan ta'minlaydigan yoki o'z-o'zini ish bilan ta'minlovchi yoki sobiq OGA sug'urtasi bilan qoplangan kasbga ega bo'lgan xodimlar :
  

4387/2018-sonli Qonunning 38-moddasida nazarda tutilgan sug'urta badallari maoshli ish uchun to'lanishi kerak.
Asosiy pensiya uchun oylik sug'urta badallarining umumiy miqdori ⁴³⁸⁷ /2016-sonli Qonunning 39-moddasining 2-toifadagi asosiy pensiya badallari miqdoridan kam bo'lishi mumkin emas , agar parallel ravishda mustaqil ish bilan band bo'lsa yoki 4387-sonli Qonunning 40-moddasi. /2016 yil oldingi OGA sug'urtasi bo'yicha parallel faoliyat yuritilgan taqdirda. va ular kamaygan taqdirda, sug'urta qildiruvchi qo'shimcha badalni o'zi to'laydi.
Ayniqsa, bir vaqtning o'zida birinchi marta mustaqil ravishda yoki frilanser sifatida ishlayotgan xodimlarga nisbatan, ^{badallar 4387} /2016-sonli Qonunning 39-moddasi 1-chi sug'urta toifasi miqdoridan kam bo'lishi mumkin emas va boshlangan kundan boshlab 5 yil davomida. tegishli ariza taqdim etilgandan so'ng, kasbni egallash.
Bir vaqtning o'zida ish bilan band bo'lganlar ixtiyoriy ravishda 4387/2016-sonli Qonunning 39 yoki 40-moddalaridagi asosiy pensiya badallarining yuqori sug'urta toifasiga qo'shilishni tanlashi mumkin, bunda asosiy pensiya uchun oylik sug'urta badallarining umumiy miqdori asosiy pensiya uchun to'lanadigan to'lov miqdoridan kam bo'lmasligi mumkin. sug'urta badallarining sug'urta toifasi 39-modda yoki 40-moddaning asosiy pensiyasi sug'urta qildiruvchi tomonidan tanlanadi va agar kamchilik bo'lsa, sug'urta qildiruvchi farqni o'zi to'laydi.
bo'lsa, sug'urta badallarini aniqlash. yoki parallel ish haqi va o'z-o'zini ish bilan ta'minlash.
Gretsiya va O‘zbekiston tahlil:
Daromad soligʻi^vii — moliya yilida soliq solinadigan daromadga ega boʻlgan jismoniy shaxslar (fuqarolar)ning soliq solinadigan jami daromadlaridan, yuridik shaxslar (tashkilotlar, xoʻjaliklar, korxonalar va b.)ning soliq solinadigan jami daromadidan undiriladigan toʻgʻri, umumdavlat soligʻi. Buyuk Britaniyada 1842-yildan, Yaponiyada 1887-yildan, Germaniyada 1891-yildan, AQShda 1913-yildan, Fransiyada 1914-yildan joriy qilingan. Sobiq SSSRda 1922-yil 16-noyabrdagi Dekretga koʻra daromad-mulk soligʻi degan umumiy nom bilan joriy qilingan va 1924-yildan daromad soligʻiga aylantirilgan hamda 1991-yilgacha ishchi va xizmatchilarning maoshidan tabaqalashgan shkala boʻyicha undirilgan (100 soʻmdan 8 soʻm 20 tiyin, 100 dan yuqori summadan 13% miqdorida). Oʻzbekiston Respublikasida daromad soligʻi undirish tartibi 1998-yil yanvardan amalga kiritilgan Oʻzbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga muvofiq olib borilgan. Hozirgi kunga kelib Daromad solig‘i stavkasi yuridik va jismoniy shaxslar uchun hamda rezdent va norzdentlar uchun ham bir xil ya’ni 12% ni tashkil etadi.

Xulosa.
Gretsiya soliq tizimi haqida gapiradigan bo‘lsak Gretsiyada Soliq aholisi ya’ni soliq to‘lovchilari O‘zbekiston soliq to‘lovchilariga nisbatat uzlari to‘lagan so’liqlari uchun rozi desak adashmagan bo‘lamiz. Sababi, Aholisi to‘lagan soliqlariga yarasha qaytim ya’ani to‘lagan puliga yarasha ijtimoiy ahvoli yaxshi hisoblanadi. Gretsiyada bundan tashqari Individual daromad solig‘i bo‘yicha imtiyozlar qo‘llash O‘zbekistonga qaraganda imtiyozlar ko‘piroq qo‘llaniladi. Ammo individual daromad soliq stavkasi yuqori, lekin stavka balantligiga qaramasdan Gretsiya individual daromad solig‘i emas turizimdan ko‘proq budjetga daromad tushadi. Qisqa qilib aytadigan bo‘lsak Gretsiya individual daromad solig‘i adolatli soliq desa ham bo‘ladi. Gretsiya Soliq kodeksining 31 va 32-moddalariga muvofiq belgilanadi. Gretsiya Soliq kodeksining 9-moddaga muvofiq chet elda ushlab qolingan, hisoblangan va to‘langan soliqlar chegirib tashlanganidan keyin, yoki hisoblangan soliq majburiyati summasidan oshsa, farq soliq to‘lovchiga qaytariladi. Soliqni to‘lash uchta teng miqdorga bo‘linadi va ikki oylik interval bilan uch bosqichda amalga oshiriladi. Birinchi to‘lov soliq deklaratsiyasini topshirish muddati tugagan kundan boshlab bir oy ichida amalga oshiriladi. Keyingi ikkitasi - deklaratsiya topshirilgan kundan boshlab mos ravishda uchinchi va beshinchi oylarning oxirigacha. 2020 yil uchun soliq deklaratsiyasini topshirishning oxirgi muddati 2021 yil 30 iyun, shuning uchun birinchi to‘lov 2021 yil 31 iyul, ikkinchi to‘lov 2021 yil 30 sentyabr va uchinchi to‘lov 2021 yil 30 noyabrda to‘lanishi kerak. soliq deklaratsiyasini topshirish sanasi. Yuqoridagilarni O‘zbekiston miqyosida qaraydigan bo’lsa O‘zbekistonda soddaroq ya’ni deklaratsiyani yillik 1 marotaba chegirma va imtiyozlarni ko‘rsatgan holda yil oxirida taqdim qilinadi. Bu O‘zbekistonda agar deklaratsiyalar tizimi barcha sohaga tadbiq etilsa yaxshi ishlash ehtimoli yuqoriligidan dalolat beradi. Hozirgi kunda O‘zbekistonda daromadlarni porparseanal (12% da) to‘lanadi ammo Gretsiyada bu usuldan foydalanilmaydi. Sababi, Progressiv shkala orqali soliqga jalb qilinadi. Gretsiyada imtiyoz va chegirmalar orqali Progrissiv Shkalani rag‘batlantirish ishlari olib boriladi. Agar O‘zbekiston ham Progrissiv shkalaga va deklaratsiyalash tizimiga o‘tsa yashirin iqtisodiyotning katta qismi ochiq(Oq zona) iqtisodiyotga o‘tishga majbur boladi.
Ijtimoiy sugurta baddallariga keladigan bo‘lsak Gretsiyada bu borada O‘zbekistonga tadbiq qiladigan jihatlari ko‘p. O‘zbekistonda ijtimoiy to‘lovlarga rag‘bat ya’ni ularga imtiyoz va chegirmalar Gretsiyaga nisbatan oladigan bo‘lsak juda kam miqtodorda ekanini bilamiz.