Diqqat yetishmasligi va giperaktivlik sindromi


Download 46.29 Kb.
bet9/10
Sana18.06.2023
Hajmi46.29 Kb.
#1586551
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
giperaktiv




DEHB eng munozarali va bahsli ruhiy kasalliklardan biridir[44][45]. DEHB va uni davolash kamida 1970-yillardan beri izlanib kelinmoqda[7][8][9][46][47][48]. Ushbu sindromning mavjudligiga koʻplab shifokorlar, oʻqituvchilar, yuqori lavozimli siyosatchilar, ota-onalar va ommaviy axborot vositalari tomonidan shubha bilan qaraladi. DEHB haqidagi fikrlar doirasi juda keng — bu kasallik mavjudligiga ishonmaydiganlardan tortib, bu holat uchun genetik yoki fiziologik shartlar mavjudligiga ishonadiganlargacha[46]. Baʼzi tadqiqotchilar hatto iqlim omillarining bolalarda DEHB rivojlanishiga taʼsirini taʼkidlaydilar[49].
DEHB nimadan iboratligi haqida aniqlik yoʻqligi va diagnostika mezonlarining oʻzgarishi chalkashlikka olib keladi[50]. Davolashning axloqiy va huquqiy masalalari ayniqsa terapiyada psixostimulyatorlardan foydalanish, shuningdek, farmatsevtika kompaniyalaridan pul oladigan guruhlar va shaxslar tomonidan DEHB stimulyatorlarini reklama qilish bahs-munozaralarning asosiy yoʻnalishlari sifatida paydo boʻldi .[45].
Tanqid sabablari quyidagilardan iborat:

  1. Kasallikni tasdiqlash uchun laboratoriya yoki rentgenologik tekshiruvlari va tananing xarakterli fiziologik xususiyatlari mavjud boʻlmagan klinik tashxis.

  2. Diagnostik mezonlarning tez-tez oʻzgarishi.

  3. Samarali davolashning yoʻqligi. Davolashning mavjud usullarining uzoq davomiyligi.

  4. Davolashda giyohvand moddalar qoʻllanilishi, ularning baʼzilarida psixotrop moddalar (metilfenidat, dekstroamfetamin) mavjudligi.

  5. DEHB diagnostikasi chastotasi turli mamlakatlarda sezilarli darajada farq qilishi[51].

Tibbiyot mutaxassislari va axborot agentliklari ushbu kasallikning diagnostikasi va davolashini chuqurroq oʻrganishga loyiq ekanligini taʼkidladilar[52].
Britaniyalik bolalar psixiatri, "Tanqidiy psixiatriyaʼ hamjamiyatining yetakchilaridan biri, professor Sami Timimi DEHBni bolaning normal xulq-atvorini genetik jihatdan aniqlangan ruhiy kasallikning mavjudligi bilan tushuntirishga harakat qiladigan ijtimoiy tuzilma deb hisoblaydi[53][54][55][56].
DEHB belgilarini tushuntirish uchun muqobil nazariyalar taklif qilingan[57], ular orasida ovchi va dehqon nazariyasi, neyroxilma - xillik va DEHBning ijtimoiy tuzilish nazariyasi kiradi.
Baʼzi shaxslar va guruhlar DEHB mavjudligini butunlay inkor etadilar. Bularga Tomas Szas, Mishel Fuko va Inson huquqlari boʻyicha fuqarolar komissiyasi[58] kabi guruhlar kiradi. Biroq, koʻpchilik[manba?] AQSh tibbiyot idoralari va sudlari DEHB tashxisini qonuniy deb hisoblashadi (pastga qarang). Ritalin sinfidagi daʼvolar).

Download 46.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling