Elektirik usullar va asboblar Потенсиометрик ўзгарткичлар


а) датчик ёки унинг чиқиш жойларидаги ҳар хил металлар орасидаги термо электр потенсиаллар таъсирини бартараф этилиши; б)


Download 48.17 Kb.
bet2/3
Sana15.06.2023
Hajmi48.17 Kb.
#1485018
1   2   3
а) датчик ёки унинг чиқиш жойларидаги ҳар хил металлар орасидаги термо электр потенсиаллар таъсирини бартараф этилиши;
б) зарурат бўлганда ўзгармасс токдаги кучланишдан кўра камроқ сарф билан яҳшироқ стабилликни таъминлайдиган ўзгарувчан токда куч ишлаши имкони.

10-расм.

Реостатли ўзгарткичнинг асосий тавсифлари:


- ўзгаришнинг статистик тавсифи. рх=ф (х): чизиқли датчиклар учун, рхх: бу ерда Сдатчик сезгирлиги, хсирпанғич силжиши.
- Ркир кириш қаршилигининг сирпанғич силжишига боғлиқлиги Ркир=ф(х); қисқа туташган кириш қисқичларида;
- Умумий ҳолда сезгирлик ифода билан белгиланади.


2. Реостатли ўзгарткичнинг асосий тавсифлари

Реостатли датчик силжишининг материали сифатида манганин, нихром, константан ва бошқа қотишмалар ишлатилади. Қотишма (ўрам материали)га бўлган асосий талаблар унинг юқори солиштирма қаршиликка ва катта чидамлиликка эга бўлиши кераклигидан иборат.


Ўрам сими ёнидаги ўрамларни қисқа туташувдан сақлаш учун ёки эмал ёки оксидли плёнка қатлами билан изолатсия қилинган бўлиши керак. Реостатли датчик ўрамларидаги симининг контакт юзаси полировка (силлиқланган) қилинади. Реостатли датчикларнинг индуктив ҳамда сиғимли қаршилиги жуда ҳам кам;
Ўзгарткичнинг реактив қаршилиги, ўлчаш занжирига бўлган аниқ талабларга боғлиқ ҳолда, чамаси бир неча ўнлаб минг гертс (Гц) частотагача эътиборга олинмаслиги мумкин. Сирпанғичнинг силжишида занжирдаги токни ўзгартирувчи оддий реостат ўлчаш техникасида деярли қўлланмади. Асосан реостатнинг потенсиометр схемаси (10- расм) бўйича уланиши кўпроқ қўлланилади.
Бу ҳолда датчик тавсифи потенсиометр иш режимининг тўғри танланиши билан чизиқли қилиниши керак.
Юкланган реостатли датчикларда (масалан, ўлчаш асбоби ёки кейинги ўзгарткичнинг кириш қаршилиги нагрузка бўлиши мумкин). “Схемали ночизиқлилик” мавжуд ва мослашув ҳатолиги юзага келади.
Бир текисдаги ўрамда участка Р қаршилиги катталигининг қиймати Х силжишига пропорсианал яъни рхх.
РҲ нагрузкадаги ИҲ то эквивалент генератор тўғрисидаги теорема бўйича топилиши мумкин.
(3)
бу ерда: . бу катталикларни теоремага қўйиб қуйидагини оламиз.
(4)


р+рх=Р=cонст бўлганлиги сабабли Рчиқ ўзгармаслигига ИҲ ток қиймати чизиққа кўра Х силжиши катталигига боғлиқ бўлар эди. Бироқ аслини олганда Рчиқ катталик Х га боғлиқ ва чизиқлилик фақат нагрузка қаршилигининг р потенсиометрнинг Рчиқ чиқиш қаршилигидан анча катта бўлгандагина мумкин. Демак формулада РҲ га нисбатан Рчиқ катталикни эътиборсиз қолдириш мумкун.
Бу ҳолда реостатли датчик тавсифи пунктлари тўғри чизиқ билан ифодаланади (10-расм). РҲ катталиги бўйича Рчиқ билан солиштирилиши мумкун бўлган умумий ҳолдаги тавсиф тури (10-расм) яҳлит эгри чизиқ билан кўрсатилган. Реостатли датчик билан ишлаганда ё ночизиқли тавсиф сабабли юзага келадиган мослашув ҳатолигини баҳолаш, ёки датчикнинг ишчи участкасини жуда оз ночизиқлиликка эга тавсиф интервали билан чегаралашда бу мулоҳазаларни доим ҳисобга олиш керак.
Бундан ташқари, агар датчик кучланиш манбаидан эмас, ток манбаидан таъминланса, мослашув ҳатолиги чизиққа кўра Х га боғлиқ бўлиши ва уни осон ҳисобга олиш мумкинлигини ёдда тутиш керак.



Download 48.17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling