Elektrostatika. Kulon qonuni

10. ELEKTR MAYDON ENERGIYASI
Faraz qilaylik, o`tkazgich q zaryadga ega bo`lsin. Zaryad miqdorini dq ga oshirish uchun, ma`lum ish bajarishimiz kerak. Bu ish:
. (10.1)
- bo`lganligi uchun:
. (10.2)
Aksincha, dq – zaryadni shu o`tkazgichlan cheksizlikka olib borish uchun elektrostatik maydon ham ma`lum ish bajarishi kerak. Demak, o`tkazgichning zaryadi dq ga oshganda, uning potensial enerrgiyasi ham shu miqdorga oshadi, ya`ni
. (10.3)

. (10.4)
yoki ifodani qo`llab (10.4) ifodani
, (10.5)
ko`rinishda yoza olamiz. Tabiiyki, bu formulalarda q- o`tkazgichdagi zaryad miqdori, S- o`tkazgich sig`imi.

Agar q₁, q₂, q₃, ... ,q_n nuqtaviy zaryadlar sistemasi berilgan bo`lsa, bu zaryadlar sistemasi hosil qilgan energiyasi:

, (10.6)
bunda , (k-1) zaryadlar tomonridan hosil qilingan maydon potensiali.

Har qanday formaga ega bo`lgan zaryadlangan kondensatorning elektrostatik maydon energiyasi:
,
Elektrostatik maydon energiyasining zichligi V hajm birligiga to`g`ri kelgan potensial energiya W bilan o`lchanadigan fizik kattalik bo`lib,
; (10.7)
XBS dagi birligi - .

YAssi kondensatorda maydon bir jinsli bo`lgani uchun, shu kondensator ichidagi maydonning energiya zichligi,

(10.8)
bo`ladi.