O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi
Download 56.47 Kb. Pdf ko'rish
|
1
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI
“YOG‘OCH O‘YMAKORLIGI” TO‘GARAGI O‘QUV DASTURI
TOSHKENT-2016 2
ijodiyot markazi to‘garak rahbari
badiiy ijodiyot markazi uslubchisi
badiiy ijodiyot markazi direktor o‘rinbosari G‘.Yuldoshev - A.Xo‘jaev nomli Respublika dizayn kolleji katta o‘qituvchisi E.Aliev – YUnusobod tumani “Barkamol avlod” bolalar markazi to‘garak rahbari
Ushbu o‘quv dasturi Respublika Ta’lim markazi huzuridagi Ma’naviy- ma’rifiy yo‘nalishdagi Ilmiy metodik kengashining 2016 yil 15 iyuldagi 6-sonli navbatdan tashqari yig‘ilish qarori bilan foydalanishga tavsiya etilgan hamda Xalq ta’limi vazirining 2016 yil 1 avgustdagi 194-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan. 3
“YOG‘OCH O‘YMAKORLIGI” TO‘GARAGI O‘QUV DASTURI KIRISH Yopg‘och o‘ymakorligi o‘zbek xalq amaliy bezak san’atining keng tarqalgan turlaridan biri hisoblanadi. Bunda biror naqsh yoki tasvir yog‘och buyumlarga chizib, kesib, o‘yib ishlanadi. O‘rta Osiyoda ham yog‘och o‘ymakorligi qadimdan rivojlanib, kishilarning uy ro‘zg‘or buyumlarida va arxitekturada juda keng qo‘llanilgan. Bu o‘ymakorlik qadimiy arxitekturaning, eshik, darvoza, ustunlar, har xil to‘sin, stol, xontaxta, quticha, ramka, qalamdon va boshqa buyumlarni bezashda ishlatilib kelingan. “Yog‘och o‘ymakorligi” to‘garagida o‘quvchilarda turli buyumlarni yasash duradgorlik asboblari va dastgohlari bilan ishlash ko‘nikmalari va malakalarni hosil qilishdan iborat. “Yog‘och o‘ymakorligi” to‘garagida 8 yoshdan 16 yoshgacha bo‘lgan o‘quvchilar qabul qilinadi. “Yog‘och o‘ymakorligi” to‘garagi o‘quv rejasi bir o‘quv yiliga mo‘ljallangan. Mazkur
o‘quv dasturi
Xalq ta’limi
vazirligining 2015
yil 31 martdagi 7-mh-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan maktabdan tashqari ta’limga qo‘yiladigan davlat talablari asosida ishlab chiqilgan. Ushbu o‘quv dasturida berilgan mavzular va mavzuga oid soatlar miqdori (216 soatdan chiqmagan holda) hududning va to‘garaklarga jalb qilingan bolalarning yosh xususiyatlaridan kelib chiqqan holda to‘garak rahbari tomonidan 25 foizgacha o‘zgartirilishi mumkin.
MO‘LJALLANGAN O‘QUV DASTURI T/r
Mashg‘ulot mavzulari Nazariy
soat Amaliy
soat Jami
soat 1. Kirish 2
2. Naqsh va uning turlari. Yog‘och o‘ymakorligida ishlatiladigan naqsh
elementlari 1 15 16 3. Eng
oddiy hoshiyabop naqsh namunalarini tartib raqami bo‘yicha chizish 11
23 34
4. Yog‘och o‘ymakorligida ishlatiladigan materiallar va ularning turlari 1 5
5. O‘ymakorlik ishlari haqida umumiy tushuncha 5 13
18 6.
Yog‘och o‘ymakorligi buyumlari uchun mos materiallar tanlash
3
7. Yog‘och o‘ymakorlik birikmalari 1 2 3 4
xaqida tushuncha berish 8. Yog‘ochlar ustida ishlash 3 7 10 9. Oraliq nazorat ishi 3 3 10. Oddiy hoshiyabop naqsh namunalarini akslangan holda bosqichlari bo‘yicha chizish 3 30 33 11. Yog‘och o‘ymakorlik maktablari haqida tushuncha berish 4 14 18 12. Yog‘och o‘ymakorliknig oddiy
naqshlardan fodalanlgan xolda murakab naqsh
namunalarni tuzish,
o‘yish loklash va pardrzlash 10 57
67 13. Yakuniy nazorat ishi 3 3 Jami: 41 175 216
Yog‘och o‘ymakorlik san’ati 9-10 asrlarda O‘rta Osiyoda keng tarqalgan bo‘lib, o‘sha paytlarda yog‘ochdan ishlangan buyumlar eshik tepalarida har xil ko‘rinishda aks eta boshlagan (masalan, ponno, haykal buddalar). Hozirgi kunda bu san’at turi har xil binolarni bezatish uchun va uy ro‘zg‘or buyumlarini bezatishda ko‘rishimiz mumkin. Har xil asbob uskunalarni o‘z joyida ishlatish va o‘qituvchini ruxsatisiz tegmaslik kerak.
naqsh elementlari. Naqsh turlari juda ko‘p bo‘lib, masalan: Islimiy (o‘simliksimon naqshlar), pargori (serko‘l va to‘g‘ri chiziq yordamidagi naqshlar) Naqsh elementlari: shobarg, kurte, marg‘ula, novda va h.k. Amaliy mashg‘ulot: Naqsh va uning turlari, yog‘och o‘ymakorligida ishlatiladigan naqsh elementlarini tushuntirish. 3. Eng oddiy hoshiyabop naqsh namunalarini tartib raqami bo‘yicha chizish. Birinchi guldan o‘ninchi gulgacha chizish va ularni qatoriga qator chizish. Amaliy mashg‘ulot: Eng oddiy hoshiyabop naqsh namunalarini tartib raqami bo‘yicha chizish.
turlari. Yog‘och o‘ymakorligida asosan yong‘oq daraxtidan foydalaniladi. Yong‘oq daraxti zichligi yaxshi bo‘lib, o‘yilishi oson. Qizil yog‘ochlar turidan buk daraxti ham mayda o‘ymalarni o‘ziga yaxshi qabul qila oladi. Chinor ham shular jumlasidandir.
ularning turlari haqida tushuncha berish.
5
O‘quvchilarga yog‘ochlardan to‘g‘ri foydalanish, arralash, randalash, elimlash va jipslash, mixlardan to‘g‘ri foydalanish ish davomida olingan foto nusxalarni devorlarga bosqichma-bosqich joylashtirish. Shuning bir qator yog‘och o‘ymakorlik asboblaridan foydalaniladi. Amaliy mashg‘ulot: O‘ymakorlik ishlari haqida umumiy tushuncha berish.
Mayda naqshli qutichaga buk yog‘ochi, kursichalarga yong‘oq va chinor daraxtlaridan foydalaniladi. Devoriy buyumlarga barcha turdagi yog‘ochlardan foydalansa bo‘ladi.
materiallar tanlash.
Har xil ro‘zg‘or buyumlar sabzi taxta, quticha, tuzdon bilan eshik, rom, pol va ustunlar va ularni o‘rnatish.
berish.
8. Yog‘ochlar ustida ishlash. Arralarni yog‘ochga to‘g‘ri qo‘yib kesish va randani to‘g‘ri qirra burchak qilib randalash jilvirlashda to‘g‘ri jilvirlash yog‘ochni elimga qarab ishlov berish.
Amaliy mashg‘ulot: O‘quv yilining birinchi yarim yilligi davomida o‘tkazilgan mavzular bo‘yicha oraliq nazorat ishi.
Naqshlarni bosqichlar bo‘yicha o‘yayotganda asboblarni to‘g‘ri ushlab urish, chakichlayotganda yog‘ochni yo‘liga qarama-qarshi chakichlash. Tayyor buyumlarni jilvirlash, laklash va pardozlash. Amaliy mashg‘ulot: Oddiy hoshiyabop naqsh namunalarini bosqichlari bo‘yicha chizishni va o‘yish, laklash va pardozlashlarni tushuntirish. 11. YOg‘och o‘ymakorlik maktablari haqida tushuncha berish. Xiva, Buxoro, Qo‘qon, Toshkent maktabi asoschilari va ularning ijodlari xaqida tushuncha va malumot berish.
berish.
12. Yog‘och o‘ymakorliknig oddiy naqshlardan foydalangan xolda murakkab naqsh namunalarni tuzish. 6
Yog‘och o‘ymakorlikning 10 ta naqsh gullaridan foydalangan xolda o‘quvchilarga mustaqil ravishda murakkab gullar chizish yo‘llarini tushuntiriladi va o‘rgatiladi. Amaliy mashg‘ulot: Yog‘och
o‘ymakorliknig oddiy
naqshlardan foydalangan xolda murakkab naqsh namunalarni tuzish. 13. YAkuny nazorat ishi. Amaliy mashg‘ulot: O‘quv yili davomida o‘tkazilgan mavzular bo‘yicha yakuniy nazorat ishi.
7
1. O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi va “Kadrlar tayyorlash milliy Dasturi to‘g‘risida”gi Qonunlari // Barkamol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-T.: SHarq matbaa - nashriyoti, 1997. 2. Maktabdan tashqari ta’limga qo‘yiladigan Davlat talablari. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi
vazirining 2015
yil 31 martdagi 7-mh-sonli buyrug‘i. 3. S.Bulatov “O‘zbek xalq amaliy bezagi san’ati” 334-341 betlar Toshkent “Mehnat” nashriyoti 1991. 4. Mehnat ta’limi bo‘yicha ishlov dasturi. K.Davlatov. S.Usmonov. Toshkent 1998. 5. Uy- ro‘zg‘or buyumlarini yasash va ta’mirlash. Toshkent 2000. 6. O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi 1-2 jildlar. Toshkent. 2000 . 7. S.Bulatov O‘zbek xalq amaliy san’at bezagi. Toshkent 1991
1. “Ziyonet”.uz. 2. Barkamol.uz.
Download 56.47 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling