Genetik injeneriya va biotexnologiya

Mendel ta’limoti bilan tanishganingizda ota-onaning bir belgisi ikkinchi qarama-qarshi belgi ustidan to’liq dominant holatda berilish xodisasini ko’zatdik. Ba’zi vaqtlarda qarama-qarshi belgili organizmlar chatishtirilsa ota-ona organizmlarning bir belgisi ikkinchi belgisi ustidan to’liq dominantlik qilmay chala dominantlik yoki chala irsiylanish amalga oshadi.

• Mendel ta’limoti bilan tanishganingizda ota-onaning bir belgisi ikkinchi qarama-qarshi belgi ustidan to’liq dominant holatda berilish xodisasini ko’zatdik. Ba’zi vaqtlarda qarama-qarshi belgili organizmlar chatishtirilsa ota-ona organizmlarning bir belgisi ikkinchi belgisi ustidan to’liq dominantlik qilmay chala dominantlik yoki chala irsiylanish amalga oshadi.
• Nomozshom gulining qizil va oq gultoji bargli pusht rang gultoj bargli F1 avlodda pusht rang gultoj bargli duragaylar rivojlanadi. Ma’lumki xuddi shu tajriba no’xat o’simligida o’tkazilganda F2 da ajralish fenotipik 3:1, genotip jihatdan 1:2:1 bo’ladi.
• Demak, oraliq yoki chala dominantlik va to’liq dominantlikda fenotip jihatdan ajralish har xil bo’lib, no’xat – 3:1, nomozshomgul 1:2:1, genotip jihatdan bir xil bo’ladi. No’xat 1:2:1, nomozshomgul 1:2:1.
• Duragay chatishtirishda belgilarning irsiylanishi.

Duragaylarning ikkinchi buginidagi 9:3:3:1 nisbatdagi xilma-xilligi monoduragaylardagi 3:1 nisbatning kvadrati sanaladi. Endi biz duragaylarning genotipik sinflarini taxlil qilishga utamiz. Monoduragaylarning ikkinchi buginida genotip buyicha xilma-xilik 1:2:1 nisbatda edi. Diduragaylarning ikkinchi buginida genotipik buyicha xilma-xillik 1:2:2:4:1:2:1:2:1.

• Duragaylarning ikkinchi buginidagi 9:3:3:1 nisbatdagi xilma-xilligi monoduragaylardagi 3:1 nisbatning kvadrati sanaladi. Endi biz duragaylarning genotipik sinflarini taxlil qilishga utamiz. Monoduragaylarning ikkinchi buginida genotip buyicha xilma-xilik 1:2:1 nisbatda edi. Diduragaylarning ikkinchi buginida genotipik buyicha xilma-xillik 1:2:2:4:1:2:1:2:1.
• Diduragaylarda sariq belgi tekis belgidan, yashil belgi bujur belgidan mustaqil irsiylanadi. Bu dalillarga asoslanib Mendel irsiyatning uchinchi – belgilarning diduragay va poliduragaylarda bir-biridan mustaqil irsiylanish qonunini kashf etganligini.