Gidravlik sakrashning fizik mohiyati. Gidravlik sakrashning eng sodda shaklini


GIDRAVLIK SAKRASHDA ENERGIYANING YO‘QOLISHI


Download 1 Mb.
bet6/8
Sana27.10.2023
Hajmi1 Mb.
#1726832
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Q2nauHPJIrsgZW0esZ23ZU2z9rjwPq3e3TlcJnDI

11. 6. GIDRAVLIK SAKRASHDA ENERGIYANING YO‘QOLISHI


Yuqoridagi mulohazalardan shunday xulosa qilish mumkinki, gidravlik sakrash jarayonida energiyaning yo‘qolishi ro‘y beradi. Ya’ni ma’lum bir ma’noda mexanik energiyaning bir qismi potensial ichki molekulyar energiyaga aylanadi. Bu yo‘qolgan energiyaning miqdorini aniqlash uchun gidravlik sakrashdan oldingi va keyingi kesimlar uchun Bernulli tenglamasini yozamiz:
h pa 112  h pa 222  hf (11. 49)
 2g  2g
bundahf Eг.с. – gidravlik sakrashda yo‘qotilgan energiya.
h21g12   h22g22  hf .с. (11. 50)

Bu formuladan energiya yo‘qolishini aniqlaymiz:

.с. q2 h12  h12 hh; (11. 51) 2g
Formulada Koriolis korrektivlari o‘zaro teng12  deb qabul
qilindi. Bundan tashqari,
Q qb q (11. 52)
1  
1 hb h
va
Q qb q (11. 53)
2  
2 hb h
munosabatlarni inobatga olamiz.
Harakat miqdorinng o‘zgarishi haqidagi teoremaga asosan,
  Q Q
Q2 1  1y1 2 y2 (11. 54)
 
bunda ,

  1. 1

1 bh, 2 bh, y1 h, y2 h (11. 55)

  1. 2

1 ,Q ,q Q (11. 56)
g b
munosabatlarni inobatga olsak,
2q 2 1 2 h2 (11. 57)    h  g
bundan
q2 1
hhh h (11. 58)
2g 4
ekanligi ma’lum bo‘ladi.
Demak,
1  1 1 
Eг.с. hhh  hh2  h2   h  h (11. 59)

4


Bunga asosan yo‘qolishni o‘zan tubi gorizontal (i  0) bo‘lgan holat uchun quyidagicha aniqlash mumkin:
h h3 аг.с3
Ег.с   (11. 60)

4hh 4hh


bunda аг.с–gidravlik sakrash balandligi.
Ilmiy adabiyotlarda professor Axutin tomonidan yo‘qotiladigan energiya miqdori oqimning umumiy energiyasini 64-67% ini tashkil etishi aniqlanganligi e’tirof etilgan.
Ta’kidlash lozimki, gidravlik sakrash jarayonida kinetik energiya to‘liq yo‘qolmaydi. Balki bir qismi potensial energiyaga aylanib,qolgan qismi ishqalanish va zarbga sarf bo‘ladi. Xudi mana shu ishqalanish va zarbga sarflangan energiyani gidravlik sistemaga qaytmasligini inobatga olib,u miqdorni yo‘qolgan energiya deb ataymiz.
Bu ifodadan ko‘rinib turibdiki,sakrashdagi energiya yo‘qolishi sakrash balandligining 3/1 qismiga to‘g‘ri proporsional, ya’ni sakrash balandligi oshgan sari Eг.с ham oshadi.

Download 1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling