Jaloliddin rumiy (1207-1273)

Jaloliddin Rumiy ijodidan

UCh YO‘LOVChI HAQIDA RIVOYaT

Borishardi turk, arab, forsu yunon,
Shunda bir kimsa - anisu mehribon -
Xayr, deb bir tanga savg‘o ayladi,
Yo‘qki savg‘o, balki g‘avg‘o ayladi.
Fors dedi: “Bozor tushaylik shul zamon,
Aqchaga angur¹ olaylik, do‘sti jon!”
“Qo‘y bu gapni, - deb uni kesdi arab, -
Eynab² olsak aqchaga, bo‘lgay ajab!”
Turk dedi: “Behuda bu gaplar bari,
Mevalar ichra uzumdir sarvari!”
Shunda yunon ham aroga soldi so‘z:
“Hay, xarid etmoqqa stafil³ durust!”
Bas, ular bitta qarorga keldilar
Lek tushunmay, bahsu g‘avg‘o qildilar.
Barchada xohish uzum erdi faqat,
Barchasi birdek, uzum derdi faqat.
Lek aroga shum jaholat tushdi, bas,
Tish, qovurg‘a lat yedi, topdi shikast.
G‘ofilu g‘aflat so‘zidin mojaro,
Bizniki – birlik bila sulhu saloh...

G‘AZAL

Yuzingdan dastayi gul qilsa bo‘lgay,
Sochingdan shoxi sunbul qilsa bo‘lgay.
Egilgan qomatimni misli ko‘prik,
Ko‘zim daryosi maqbul qilsa bo‘lgay.
Qizil atlas kabi qonlig‘ yoshimdan,
Muhabbat otiga jo‘l qilsa bo‘lgay.
O‘shal sochingni har bir tolasini,
Asotir bo‘yniga g‘ul qilsa bo‘lgay.
Sen ul daryoyu men bir tomchi suvman,
Va lekin juzvni kull qilsa bo‘lgay.
Dilim yuz poradur har bir bo‘lakdan,
Fig‘on eguvchi bulbul qilsa bo‘lg‘ay.
Sen ul qand qofiyu men lomi talxman,
Va qofu lomdin qul qilsa bo‘lg‘ay.
Menga ham shiradir sening xayoling,
Bu shirindin rosa mo‘l qilsa bo‘lgay.
Uzoqdir yo‘lu jonimdir piyoda,
Vale dilni chu duldul qilsa bo‘lg‘ay.
Xomush qil, ulki bir so‘z demasingdan
Bu olam ichra g‘ulg‘ul qilsa bo‘lg‘ay⁴.
(Olim Bo‘ri tarjimasi)

RUBOIYLAR

Yomonlik etib, yaxshilik istar esa kim,
Bilgilki, o‘shal kimsaning iymoni yarim
Besh qo‘ldek ayon-ku arpa ekkan kishiga
Bermasligi bug‘doyni xudovandi karim!
Men xastayu zoru notavon yor g‘amidan,
Ko‘zdan yosh emas, oqadi qon yor g‘amidan.
Bo‘g‘zimga yetar bo‘lsa-da jon, yor g‘amidan,
Yo Rabbim, ayirma hech qachon yor g‘amidan⁵.
(Ergash Ochil tarjimasi)

1¹ Ќаранг. Ж.Румий. Ичингдаги ичингдадур. Тошкент. "Ёзувчи". 1997й. 6-бет.

1^ Ангур – узум маъносини англатади.

2^ Эйнаб – узум маъносини англатади.

3^ Стафиль – узум маъносини англатади.

4^ Жаћон адабиёти журнали. 1997 йил 5-сон, 179-180 бетлар.

5^ Ўша ерда.