Jaqtiliqtin tuwri siziqli taraliwi. Jaqtiliqtin tegis aynadan shagilisiwi. Tegis aynada suwretleniwdi jasaw

24.Ferma Principi
- geometriyalıq optikalıqannng tiykarǵı Principi. Oǵan kóre, jaqtılıq nurı keńislikgi eki noqat arasında sonday jol boyınsha tarqaladiki, jaqtılıq bul joldı ótiwi ushın sol noqatlardı tutastiruvchi basqa jollarǵa salıstırǵanda yamasa eń kem, yamasa eń kóp, yoxud birdey waqıt sarp etiw etedi.Geometriyalıq optikalıqannng tiykarǵı Principi. Oǵan kóre, jaqtılıq nurı keńislikgi eki noqat arasında sonday jol boyınsha tarqaladiki, jaqtılıq bul joldı ótiwi ushın sol noqatlardı tutastiruvchi basqa jollarǵa salıstırǵanda yamasa eń kem, yamasa eń kóp, yoxud birdey waqıt sarp etiw etedi. Ferma Principinen geometriyalıq optikalıqaning tiykarǵı nızamları : jaqtılıqtıń tuwrı sızıq boylap tarqalıw nızamı, qaytıw nızamı hám sınıw nızamı kelip shıǵadı. Ferma Principin 1660 -jılda P. Ferma tariyplagan. Difraksiya hádiysesin qisobga alıw kerek bolǵan hámme jaǵdaylarda Ferma Principin qollap bolmaydı.
27.Xromatik aberatsiya
materialdıń ótkezgishligidegi parq sebepli júzege keledi. Tábiyiy jaqtılıq tolqın uzınlıǵı 390 nan 770 nm ge shekem bolǵan kórinetuǵın jaqtılıq regioninen ibarat, qalǵanları bolsa insan kózi kóre almaytuǵın spektr bolıp tabıladı. Materiallar reńli jaqtılıqtıń túrli tolqın uzınlıqları ushın hár qıylı sınıwı kórsetkishlerine iye bolǵanlıǵı sebepli, hár bir reńli jaqtılıq hár qıylı suwret pozitsiyasiga hám úlkenlestiriwge iye, bul bolsa poziciyanıń xromatizmiga alıp keledi.
28. jaqtiliq dispersiasinin jutiliwinin klassikaliq electron toeriyasi
da anomal dispersiyalar baqlanadı.DISPERSIYANING ELEKTRON NAZARIYASI
Jaqtılıqnı elektromagnit tolqın, element dúzilisin bolsa elektron teoriya tiykarında oyda sawlelendiriw etarli. Elektron teoriyaǵa tiykarlanıp dene elektronlar vaionlardan shólkemlesken. Olar jaqtılıq tásirinde terbelmeli háreketke keledi. Elektromagnit tolqın deneden otip atırǵanda - e zaryadlı hár bir elektronǵa elektr kúsh () hám Lorens kúshi tásir etedi:Eo dıń amplituda ma`nisi, w - tolqındıń siklik chastotası. Birinshi jaqınlasıwda kúsh tek eng tashqi elektronlardı jıljıtadı, dep esaplaw múmkin.Lekin bul elektron menen atomning qalǵan bólegi arasında kvazielastik kúsh barki, ol elektrondı aldınǵı jaǵdayına qaytarıwǵa háreket etedi. Bul kúsh jılısıwǵa proporsional bolıp tabıladı:Ekinshiden elektromagnit tolqın tásirinde elektrondı jılısıwı sebepli payda bolǵan bunday sistemanı elektr dipoli dep qaraw múmkin. Bul dipolning jelkesi jılısıwǵa teń. Eger x maksimal jılısıw bolsa, dipol moment Re=ex0 ge teń.Gamma nurlar suyıqlıq arqalı ótkende hawarang tusdagi kúshsizgine nurlanıw baqlanadı (Cherenkov). Gamma nurlar suyıqlıq atomlarınan urib shıǵaradıgan tez háreketleniwshielektronlar bul nurlanıwdı payda etiwi anıqlandi. Lekin bul tormozlanıw nátiyjesinde emes. vavilov-Cherenkov nurlanıwı júz bergende elektron tezligi jaqtılıqtıń sol ortalıqtaǵı tezliginen úlken ekenligi málim boldı :