Kristallografiya va mineralogiya

Muskovit – KAl
2
(OH)
2
[AlSi
3
O
10
] . Mineralning nomi Moskvani qadimgi 
nomi Moskoviya so‘zidan kelib chiqqan. Uning yirik bo‘laklari qadimgi paytlarda 
«Moskva oynasi» nomi bilan Evropa davlatlariga chiqarilar edi. Muskovitning 
kimyoviy tarkibi 29.2-jadvalda keltirilgan. 
Muskovit tarkibidagi alyuminiy temir yoki xrom bilan qisman o‘rin 
almashishi mumkin. Ba’zan aralashma sifatida Mg va Mn bo‘lishi mumkin. 
Muskovitni quyidagi xillari ma’lum: 1) fengit – muskovitda kremnezemni 
odatdagidan ko‘p bo‘lgan xili; 2) fuksit – tarkibida xrom bo‘lgan och yashil xili; 3) 
ferrimuskovit – muskovitni tarkibida 13% gacha temir oksidi bo‘lgan xili; 4) 
seritsit – mayda kristallangan slyuda; gidrotermal yo‘l bilan dala shpatlarini 
parchalanishidan hosil bo‘ladi; seritsitli slanetslarni tarkibiy qismi; 5) jil’bertit – 
tarkibi jihatidan seritsitga yaqin, lekin yirik kristallangan och yashil xili; normal 
muskovitga nisbatan bu mineral yumshoqrok va egiluvchan; 6) roskoelit – 
vanadiyga boy muskovit; 7) shilkinit – radial-nursimon, ignasimon va tolasimon 
agregat holidagi muskovit. Muskovitni yupqa qavatlari (29.2-rasm) rangsiz 
ko‘pincha sarg‘ish, kulrang va yashil tuslarda bo‘ladi. Muskovitni rangi xromofor 

---

278 
elementlar miqdoriga bog‘liq bo‘lib, ular ichida ko‘proq temir, xrom va 
marganetsga bog‘liq.  
29.2-jadval 
Slyudalar gruppasi minerallarining kimyoviy tarkibi (% hisobida) 
Mineral 
SiO
2
Al
2
O
3
Fe
2
O
3
FeO 
MgO 
K
2
O 
Li
2
O 
F 
H
2
O 
Muskovit 
45,2 
38,5 
- 
- 
- 
11,8 
- 
- 
4,5 
Flogopit 
38,7-
45,0 
10,8-
17,0 
- 
9,0 
gacha 
21,4-
29,4 
7,0-
10,3 
- 
- 
0,3-
5,4 
Biotit 
32,83-
44,94 
9,43-
31,69 
0,13-
20,65 
2,74-
27,60 
0,28-
28,34 
6,18-
11,43 
- 
0-
4,23 
0,89-
4,23 
Lepidolit 46,90- 
60,06 
11,33- 
28,80 
- 
- 
- 
4,82- 
13,85 
1,23- 
5,90 
1,36- 
8,71 
0,65- 
3,15