Ma’ruza 1-modul. Dastlabki tushunchalar. Hodisalar va ularning ehtimollari (6 soat)

Ta`rif 3. Variatsion qator varantalarining ularga mos chastotalari yoki nisbiy chastotalari bilan berilgan ro`yxati

yoki

ga statistik taqsimot deyiladi. Bu yerda tanlanma hajmi va nisbiy chastotalar yiqindisi bo`ladi.

Agar o`rganilayotgan belgi uzliksiz o`zgaruvchan variantadan iborat bo`lsa, yoki diskret bo`lib, qabul qiladigan qiymatlari soni ko`p (n>30) bolsa, u holda statistik taqsimotning intervalli (guruhlarga ajratilgan) variatsion qatorini tuzish maqsadga muofiq bo`ladi.

Bosh to`plamning ob`ektiv statistik qonuniyatini ochishda tanlanma to`plamni

k=1+3,322 lgn (2)

Ta intervalga (oraliqqa) bo`lib tahlil qilish mumkin.Bunda intervallar uzunli

(3)

bo`ladi. Bu erda va mos ravishda variatsion qatorning eng katta va eng kichik hadlaridir. k- interval sifatida

interval olinadi.Xususan k = 1 bo`lganda

bo`ladi. Bu yerda intervallar shunday olinadiki, har bir varianta faqat biita intervalga tegishli bo`ladi.

Shunday qilib, o`rganilayotgan belgi uzliksiz o`zgaruvchan variantadan iborat bo`lsa, yoki diskret bo`lib, qabul qiladigan qiymatlari soni ko`p (n>30) bolsa, U holda tanlanma to`plamning intervalli variatsion qatori, yani statistik taqsimoti quyidagi ko`rinishda bo`ladi:

Varianta intervallari	Intervalga tegishli variantalar soni (chastotasi)	Nisbiy chastotasi
...	...	...

Bu yerda va .

150-masala. Osimlikning gullari soni kuzatilib, quyidagi tanlanma taqsimoti olingan:

	2	5	7
	1	3	6

Nisbiy chastotalar taqsimotini toping.

Yechish. Tanlanmaning hajmini topamiz:
n = 1+ 3 + 6 = 10.
Nisbiy chastotalarni hisoblaymiz:

Izlanayotgan nisbiy chastotalar taqsimotini yozamiz:

	2	5	7
	0,1	0,3	0,6

T e k sh i r a m i z: 0,1 + 0,3 + 0,6 = 1.