Mehmet yüce orta asya türk cumhuriyetleri ve tüRKİye ile iLİŞKİler

Kırgızistan ile İlişkiler
Türkiye, Kırgızistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olmuştur. Dolayısıyla Kır-
gızistan ile Türkiye arasındaki ilişkiler esas itibarıyla 1991’den itibaren oluştur-
maya başlamıştır. 29 Ocak 1992’deki protokol uyarınca iki ülkede karşılıklı ola-
rak büyükelçilikler faaliyete geçmiştir. Kırgızistan’ın İstanbul’da başkonsolosluğu 
bulunmaktadır. 23 Aralık 1991’de Kırgızistan’ın ilk devlet başkanı Askar Akayev 
ilk resmi ziyaretini Türkiye’ye yapmış ve bu ziyarette bir dizi iş birliği anlaşması 
imzalanmıştır. Bugün iki ülke ilişkileri karşılıklı güçlü iradeyle her alanda hızla 
gelişmektedir. İki ülke arasında bugüne kadar –özellikle cumhurbaşkanı düzeyin-
de– çok sayıda üst düzey temas ve ziyaret gerçekleştirilmiştir. Türkiye ve Kırgızis-
tan arasında Şubat 2011’de yapılan görüşmede vizelerin kaldırılması ve ekonomik 
ilişkilere ivme kazandırılması gibi önemli kararlara imza atılmış, yüksek düzeyli 
stratejik iş birliği konseyi kurulmasına karar verilmiştir.
Türkiye ve Kırgızistan arasında eğitim, kültür, ticaret ve ekonomik iş birliği, 
ulaştırma, iletişim, askeri ve diğer alanlarda 100’ü aşkın anlaşma ve iş birliği 
belgesi imzalanmıştır. İki ülke cumhurbaşkanları tarafından 1997’de imzalanan 
“Ebedi Dostluk ve İşbirliği Anlaşması”, 1999’da yayımlanan “Türkiye ve Kırgı-
zistan: Birlikte 21. Yüzyıla” bildirisi ve 2011’de imzalanan Yüksek Düzeyli Stra-
tejik İşbirliği Konseyi Kurulmasına İlişkin Ortak Açıklama stratejik ortaklığın 
temel belgelerdir.

---

BAĞIMSIZLIK SONRASINDA TÜRK CUMHURİYETLERİ İLE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ
37
Türkiye ile Kırgızistan ilişkilerini etkileyen önemli bir faktör ülkede güçlü bir 
FETÖ unsurunun varlığıdır. Bağımsızlığından bu yana başta eğitim olmak üze-
re birçok sektörde ciddi bir şekilde faaliyet gösteren bu örgüt günümüzde başta 
bürokrasi olmak üzere birçok alanda güçlü bir konumda bulunmaktadır. Aynı 
zamanda güçlü bir lobicilik gücüne sahip bu örgütün orta ve uzun dönemde Tür-
kiye-Kırgızistan ilişkilerinde etkili olma potansiyeli bulunmaktadır.