Mikroorganizmlarga tashqi muhit

Bosim va mexaniq tebranishlarning ta`sirn. Mikroorganizmlar bosim va mexaniq tebranishlarga juda chidamlidir. Bosimning hatto juda yuqori kutarilishi ham bakteriyalarga kam ta`sir etadi. Xlopin va Taman ma`lumotlariga ko`ra, ko`pchilik bakteriyalar bir necha ming atmosfera (3000 atm) bosimga (agar mazkur bosimda uzoq vaqt turmasagina) chidashi mumkin. Laboratoriyada olib borilgan tekshirishlardan tashqari, tabiatdan ham ba`zi misollarni keltirish mumkin, bu misollar ham bakteriyalarning bosimga nisbatan chidamliligini ko`rsatadi. Masalan, bakteriyalar dengizning 9 km chuqurligidan ham topilgan, bu yerda bosim 900 atm ga yaqin.

Bakteriyalarning har xil turlari mexaniq tebranishlarga turlicha munosabatda bo`ladi. Agar mexaniq tebranishlar kuchli va tez-tez bo`lib tursa, bakteriyalarni nobud qilishi mumkin, agar ular kuchsiz va kam takrorlansa, bunda, hatto, bakteriya­larning rivojlanishini tezlashtiradi. Mexaniq tebranishlarni yaxshi sezuvchi bakteriyalardan Vas. megatherium ni va mana shunday ta`sirga chidamli bo`lgan turlardan esa Pseudomonas fluorescens ni kursatish mumkin. Umuman, tabiiy sharoitda oqar suvlarda yashovchi harakatchan bakteriyalar bunday omil ta`siriga ancha chidamli bo`ladi.