N. D. Dimo, shamol ta’sirida tuproq yuzasiga tuz to’planishiga katta e’tibor berib, bu xodisani impulverizatsiya deb atagan edi

Tuzlarning tasnifi.
Sho’rxoklar klassifikatsiyasi, tuproqlar sho’rlanishi darajasiga ko’ra sho’rlanmagan, kuchsiz sho’rlangan, o’rtacha sho’rlangan, kuchli sho’rlangan va sho’rxokga bo’linadi. Tuproqlarning sho’rlanish darajasiga qarab gruppalarga ajratishda, uning tarkibidagi suvda tez eriydigan tuzlarning umumiy miqdoriga e’tibor beriladi. jadvalga qarang).
Sho’rlangan tuproqlarni ustki qatlamlarida tuzlarning ko’pi 2-3% dan ortiq (10-30% ) ko’p bo’lsa, bunday tuproqlar tipik sho’rxoklar deyiladi.
Sho’rlangan tuproqlar va sho’rxoklar tarkibida uchraydigan tuzlar asosan 3 kation Na, Mg, Sa va 4 anion Cl. SO4, CO3, NSO3 ning ximiyaviy biriqishi natijasida 12ta tuz hosil bo’lgan: NaCL, Na2SO4, Na2CO4, NaHCO3, MgCl3, MgSO4, MgCO3, CaCl2 CaSO4. CaCO3, Ca(HCO3)4; Bu tuzlarni yuqoridagi 8ta xili o’simliklar uchun zaharli, pastdagi, 4 xili deyarli zaharsiz V.A.Kovda ma’lumotiga ko’ra hozirgi vaqtda tuzlarni yigpilishini 4 ta viloyatga bo’lgan:
Tuproqlarni xlorli sho’rlanish viloyati - bu sho’rlanish Turkmaniston janubi-g’arbiy-qismi, Kaspiy bo’yi kiradi.
Tuproqlarning sulfat-xlorli sho’rlanish viloyati - Amudaryo, Sirdaryo, Vaxsh, Murgpob va Tajang vodiylari kiradi.
Tuproqlarning xlor-sulfatli sho’rlanish viloyati - Qozog’iston cho’llari, Farg’ona vodiysi, Zarafshon va Amudaryo vodiylari kiradi.
Tuproqlarning sulfat-sodali sho’rlanish viloyatiga - Yevropaning dasht qismlari, Volga daryosining o’rta qismi, g’arbiy -Sibir kiradi. bulardan tashqari, tuzlarning tarkibi sho’rlangan tuproqlarning morfologik belgilariga qarab ham bo’linadi: qatqoloqli, mayin, qatqaloqli-mayin, xo’l va qora sho’rxoklarga bo’linadi.
-jadval

Tuproqning sho’rlanish darajasi	Sho’rlanish tipi, quruq qoldiq
	soda-xloridli	soda- sulfatli	sulfat- xloridli	xlorid- sulfatli	xloridli	sulfatli
Sho’rlan magan	<0,15	<0,15	< 0,2	<0,25	<0,15	<0,1
Kuchsiz sho’rlangan	0,15-0,25	0,15-0,25	0,2-0,3	0,25-0,4	0,15-0,3	0,3-0,6
O’rtacha sho’rlangan	0,25-0,4	0,3-0,5	0,3-0,6	0,4-0,7	0,3-0,5	0,6-1,0
Kuchli sho’rlangan	0,4-0,6	0,5-0,7	0,6-1,0	0,7-1,2	0,5-0,8