Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika u n IV e r sit e t t n. S. Gaipova, M. Z. Ismatullayeva, A. S. Axmetova

a
b
91-rasm
v
5.15.K o‘ylakning bel qismiga ishlov berish

---

K o'krak qism i bilan yubkasi bostirm a ch ok bilan ulanadigan 
b o 'lsa, k o 'k rak qism ining pastki cheti o ‘ngidan b o ‘rlab olinadi. 
Shu chiziq b o ‘ylab pastki ch etin i teskari to m onga bukib, maxsus 
m ashinada yoki q o ‘lda ko‘klanadi. K o'ylak ko'krak qism ining pastki 
cheti d azm ollanadi va k o ‘krak qism i yubkaning o ‘ngiga bezak 
baxyaqator kengligida bostirib tikiladi (92-rasm , g). K o'krak qism i 
bilan yubka m urakkab shaklli bo'lsa, k o'krak qism ining qirqim i 
a d ip q o 'y ib , a g 'd a rm a ch o k b ilan tik iladi. B u rch ak lard a ch o k
haqining ortiqcha qismi qirqib tashlanadi, kerakli joylariga kertim lar 
berib, a d ip o 'ng iga ag 'd arilad i, ch o k lar tekislanadi v a k o 'k la b
chiqiladi, keyin yubka qism iga belgilangan chiziq b o 'y ich a bostirib 
tikiladi (92-rasm , d).
K o'krak qismini yubkaga ulash chokida bezak kant yoki qo'ym a 
burm a bo'lsa, oldin q o'ym a burm ani tayyorlab olinadi, burm ani

---

tekis taqsimlab yubkaga yoki ko'krak qismiga ulab olinadi. Bezak kantni 
esa o 'n g ini tashqariga qilib, keyin detallardan biriga bukilgan ziyini 
asosiy detal tom onga qaratib ulab olinadi. B unda baxyaqator tayyor 
kant kengligida yuritiladi.
K o'krak qismi bilan yubka bezak detallar ulangan chok ustidan 
baxyaqator yuritib ulanadi (92-rasm ).
5.16.K o‘ylakning etak qismiga ishlov berish
K o'ylak etagini tikish uchun uning old bo'lagi bilan orqa bo'lagi 
o 'rtasid an buklanib va yon choklari, vitachkalari, taxlam alari, bel 
choki to 'g 'ri keltirilib, stol ustiga yozib qo'yiladi. Etagining ustiga 
andaza qo'yilib, 2 ta chiziq tortib bo'rlanadi. Ulardan birinchisi bo'ylab 
etak qirqib tekislanadi, ikkinchisi bo'ylab esa etak ichkariga bukiladi. 
K o'ylakning choklari kertiladi va etagining bukish haqidan 2-4 sm 
yuqorisigacha yorib dazm ollanadi. K o'ylak etagi kengaya bormay, 
to 'g 'ri tushgan bo'lsa, uni bo 'rlab o 'tirm ay buklaydigan moslamasi 
b o r universal m ash inada tikiladi (9 3 -rasm , a). C hok oxiri esa 
moslamasiz tikiladi.
Klyosh etakli kiyimlar etagini oldin belgilangan chiziq bo'yicha 
bukib, ikkita baxyaqator yuritib, ko'klab olinadi (93-rasm , b). Bunda 
birinchi baxyaqator buklangan ziydan Ism oraliqda, ikkinchisi esa 
bukish haqi q irqim ini ichkariga qaytarish bilan bir vaqtda shu 
qayrilgan ziy bo'ylab yuritiladi.
Z ic h to 'q ilg a n g a z la m a la rd a n va v e lv e t-k o rd tip id a g i ip
g a z la m a la rd a n tik ilg a n k o 'y la k la r, s h u n in g d e k , plisse, gofre 
y u b kalar etak q irq im lari y o 'rm a b q o 'y ila d i (9 3 -rasm , v). K o'ylak 
e ta g in in g b u k is h h a q i b e lg ila n g a n c h iz iq b o 'y la b b u k ilib , 
y ash irin baxyali m a sh in ad a tikib q o 'y ilad i (9 3 -rasm , g).
K o'ylakning etagi ochiq qirqimli bukm a chok bilan ham ishlov 
berilishi m um kin, bunda aw al ochiq qirqim yo'rm ab olinadi, so'ngra 
etak tikib qo'yiladi (93-rasm , d).
Titiluvchan gazlam adan tikiladigan ko'ylak etagiga maxsus tasm a 
ulab, keyin asosiy detal teskarisiga bukib maxsus m ashinada tikish 
m um kin (93-rasm ).

---

93-rasm
Kiyim etagiga bezak m ag'iz yoki beyka q o ‘yib tikiladigan bo'lsa 
(93-rasm , j,z), maxsus bukiagich yordam ida bir ignali yoki q o ‘sh 
ignali m ashinada bostirib tikiladi, yoki universal m ashinada oldin 
kiyim etagining teskarisiga m ag‘iz o ‘ngini q o ‘yib, ulab olinadi (93- 
rasm, i). Keyin mag‘izni asosiy detal o ‘ngiga qaytarib, ochiq qirqimini 
bukib bostirib tikiladi.