Ona tili va adabiyot
Download 0.99 Mb. Pdf ko'rish
|
09 Toshkent 2018-30ta
|
25-variant
1. Sifatlovchi - aniqlovchi ishtirok etmagan javobni aniqlang. A) Bahor osmonida chaqnasa chaqin, Ko‘ksingdan otilar olovli nafas. B) Chinor soyasidan bahramand bo‘lib, Turfa xil ertaklar to‘qimoq oson. C) Qalbimning parchasi singmasa agar, Rozimasman, birov hadya etsa zar. D) Yurtim, ado bo‘lmas armonlaring bor, Toshlarni yig'latgan dostonlaring bor. 2. Abdulla Qahhor qalami bilan ming-minglab o’quvchilari, ixlosmandlari, shogirdlari yuragiga chiroq yoqib ketdi. Berilgan gapda ostiga chizilgan so‘zda qaysi usulda ma’no ko‘chgan? A) metonimiya B) vazifadoshlik C) metafora D) sinekdoxa 3. Oh sukunat porlar saharda, Kun nurida yonib, yaraqlab. Chopib kelar sovuq shaharga, Yalangoyoq yashil daraxtlar. Matnda holdan oldin kelgan sifat haqidagi qaysi fikr xato? A) ko‘p ma’noli so‘z hisoblanadi B) yasama so’zdir C) fonetik yozuv asosida yozilgan D) ega vazifasida kelgan
asarida turklar asli nechta qabila ekanligi aytilgan? A) 24 ta B) 30 ta C) 20 ta D) 25 ta 5. Qaysi gap tarkibida o‘z paronimi bilan o‘zaro bir turkumga mansub bo‘la oladigan tub so‘z qatnashgan? A) Yovga chiqsang, yarog‘li chiq, Yolg‘iz chiqma, hamrohli chiq. B) Bu jang varaqasini ifoda eta olgan yozuvchiga har bir satr ulkan jangnoma uchun bir bob bo‘laveradi. C) Xalq bilan bo‘lgusi muomalada qilichga emas, adl kuchiga suyanmoq lozim. D) Xuddi nina suqib chiqqanday tanam zirqirab og'riyapti. 6. Uyushiq bo‘lak ishtirok etmagan sodda gapni toping.
A) Shu ondayoq ot kishnagani, tuyoqlarning asfaltga taraqlab urilgani eshitildi. B) Yurtim, dalalaring bebaho, tuprog'ing tabarruk. C) Oradan ikki yil o‘tgandan keyin, oltmish yoshga yetgandan keyin, eski kasali yana qo‘zg‘adi. D) O, naqadar sho‘x va quvnoq edik! 7. Fevral oyiga kelib, sovuqning shashti biroz pasaydi. Ushbu gapda qanday fonetik o'zgarish ro‘y bergan? A) tovush tushishi va almashishi B) tovush orttirilishi va tushishi C) tovush almashishi D) tovush almashishi va orttirilishi 8. x va h undoshlarining farqlovchi belgilari quyidagi qaysi tasnifda namoyon bo‘ladi? A) hosil bo‘lish usuliga ko‘ra B) ovoz va shovqinning ishtirokiga ko‘ra C) hosil bo‘lish o‘rniga ko‘ra D) tarkibiga ko‘ra 9. Tilga go'zallik javhari sifatida nazar soladigan bo‘lsak, uning kishini hayratlantiradigan darajada chiroyli va yetukligining guvohi bo'lamiz. Ushbu gap tarkibida nechta jarangli-jarangsiz undoshlar juftligi ishtirok etgan? A) 4 ta B) 5 ta C) 3 ta D) 6 ta 10. qadimgi, chopqi, kulgi, sezgi, yozgi, tepki. Berilgan so'zlardan ot so‘z turkumiga mansub bo‘lmaganlari qaysi javobda keltirilgan? A) yozgi, qadimgi B) kulgi, sezgi C) tepki, chopqi D) yozgi, sezgi 11. Yaxshi tarbiya ko‘rgan odam... xislatlari... biri shuki, u sheriklari... yordam qo‘li... uzatadi, safi... kengaytirib, yangi g‘alaba... ko'zlaydi. Ushbu gapda nechta so‘zdagi nuqtalar o‘rniga tushum kelishigi qo‘shimchasi qo‘yiladi? A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 12. Egalik qo‘shimchasi qo’shilganda, tovush almashmaydigan so’zlarni aniqlang. A) ocherk, huquq, ittifoq B) yoq, yo‘q, choq C) ilik, yuluq, bo’liq D) soliq, boshoq, taloq 13. Adabiyotga oshno tutingan odam qalbiga noyob hislar ko‘chib o'tishi aniqdir. Berilgan gapda moslashuvli tobe bog‘lanishlar sonini aniqlang. A) 2 B) 4 С) 1 D) 3 14. Ham omonimlik, ham polisemantik xususiyatga ega bo‘lgan so'zlar to‘liq ko‘rsatilgan javobni aniqlang. 1) shox; 2) och; 3) to‘q; 4) ustun; 5) ort; 6) til; 7) yondash. A) 1, 2, 3, 4, 5, 6 B) 2, 3, 4, 5, 6 C) 2, 5, 6 D) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 15. Tishini tishiga qo‘ymoq iborasiga sinonim bo'lgan so‘zni toping. A) xursand B) hayratlanmoq C) chidamoq D) g‘azablanmoq 16. Faqat jarangli undosh tovushdan tarkib topgan shart bog‘lovchilari berilgan javobni aniqlang. A) basharti, garchi, ya’ni B) agar, gar, mabodo C) -sa, mabodo, go'yoki D) balki, esa, bo‘lsa 17. Urg‘u ma’no farqlash vazifasini bajargan so'zlarni belgilang.
1) yangi; 2) toza; 3) aytuvchi; 4) qurilma; 5) moslama; 6) gullar. A) barcha so’zlarda B) 1, 2, 5, 6
C) 1, 3, 5, 6 D) 1, 2, 3, 4, 5 18. Jo‘shadi buloqning kumush yoshlari, Ham mungli, ham shirin jildirashlari. She’riy parchada ma’no ko‘chishining qaysi turi qo'llangan? A) metafora B) metonimiya C) vazifadoshlik D) sinekdoxa 19. Qaysi javobda keltirilgan gapdagi sifatdan yasalgan yasama fe’l asosida faqat til orqa undoshlari qatnashgan? A) Ish doirasi toraydi. B) Uning gapi og'zida qolib, ko‘zlari xiyol kengaydi. C) Kuz kelib, kunlar qisqardi. D) Yo‘lchi quyosh va dala shamoli bilan bir oz qoraygan. 20. Moslashuv usuli bilan birikkan so‘z birikmalari qaysi javobda berilgan? A) o‘z vazifasi, beda o‘rish B) olchaning guli, quyosh nuri C) gul hidi, kitob o‘qimoq D) matematika darsi, she’rni yodlash 21. Qaysi olim 1990-yilda Mashrabning asarlarini jamlab, «Mehribonim, qaydasan?» to'plamini chop ettirgan? A) Sharif Yusupov B) Jaloliddin Yusupov C) Nurboy Abdulhakim D) Hamidulla Boltaboyev 22. Qaysi baytda tashbehning o’xshamish, o’xshatilmish vosita unsurlari qatnashgan? A) Ermas - alar tufrog‘-u, sen nuri pok, Xilqat alarg‘a-u sanga - tiyra xok. B) Pari ruxsoralarning ko‘rkaboyi, Yuzing navro‘z-u, qoshing - bayram oyi. C) Sipehri husn ichindin moh, sen-sen, Zamona xo‘blarig‘a shoh, sen- sen. D) Quyosh yanglig’ yuzungizni yorutti, Palakdek bizni sargardon yarotti. 23. Hayotiy hodisalarni badiiy qamrash ko‘lami nuqtayi nazaridan qissa epik janrning qaysi shakliga mansub? A) o‘rta va katta epik janr B) o‘rta epik janr D) katta epik janr 24. “Kelmadi” muxammasi kimning qalamiga mansub? A) Hujayniy B) Mashrab C) Turdi D) Bobur 25. Qaysi ijodkor Akmal taxallusi bilan ijod qilgan? A) Maxmur B) Mulla Shermuhammad C) Zavqiy D) Feruz 26. Quyidagi misralarda qo’llangan badiiy vositani aniqlang. Yurakda dard-u g‘am qat-qatki, menda qolmadi toqat, Agar bir zarrasin bul vaqt desam, ishqi bayon o‘rtar. A) saj’ B) ruju’ C) talmeh D) tashbeh 27. Qaysi javobda Jek Londonning tabiatning asov kuchlariga qarshi mardonavor kurashuvchi kishilar hayoti zo‘r mahorat bilan tasvirlangan hikoyasi nomi keltirilgan? A) «Temir tovon» B) «Tubanlik kishilari» C) «Hayotga muhabbat» D) «Marten Iden» 28. Ani nazm etki, tarhi toza bo‘lg‘ay, Ulusqa mayl beandoza bo‘lg‘ay. Navoiy “Xamsa»sidagi ushbu bayt aruzning qaysi vaznida yozilgan? A) sa’ri bahrida B) mutaqoribi musammani mahzuf (maqsur) C) hazaji musaddasi mahzuf (maqsur) D) hazaji musammani mahzuf (maqsur) 29. Har baytida bittadan xalq maqoli qo'llangan Lutfiy g'azalini aniqlang. A) «Xoh inon, xoh inonmа» radifli g'azali B) «Bu ko‘nguldir, bu ko'ngul» radifli g'azali C) «Ayoqingg'a tushar har lahza gisu...» deb boshlanuvchi g’azali D) “Jong’a” chun dermen: “Ne erdi o’lmakim kayfiyati…” deb boshlanuvchi g’azali 30. Jonatan Sviftning “Gulliverning sayohatlari” asarida Gulliverning liliput tilida o‘rgangan dastlabki jumlasi qanday ma’noni ifodalar edi? A) Odamlar hur yashasin! B) liliputlarga dushman emasligi C) ovqat so’rash istagi D) ozod etishlarini so‘rash istagi
|
