O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti

“Davom ettir!” oʻyini
Sinf oʻquvchilari uch guruhga boʻlinadi. Har bir guruhdan bittadan oʻquvchi
doskaga chiqadi. Oʻqituvchi oʻquvchilarga quyidagi jadvalni beradi.
Chap ustundagi maqollarning davomini oʻng ustundan toping, maqollar
tarkibidagi sifatlarni aniqlab, ma’no guruhlariga ajrating!
1
Baxil boyga borguncha,
2
Baxildan tosh soʻraguncha,
2
3
Nomardga yalinma,
3
4
Aqlsiz doʻstga kular,
4
5
Johil ulfat —
5
6
Yaxshi doʻsting kuldirar,
6
7
Aybsiz doʻst izlagan
7
8
Issiq kiyim tanni ilitar,
8
9
Noinsofga erk bersang,
9
Ushbu oʻyin oʻquvchilarda topqirlik, tezkorlik xususiyatlarini shakllantirishi
bilan birga, ularda xalqning ming yillar davomida toʻplangan hayotiy tajribalari
asosida shakllangan ibratli fikrlari aks etgan maqollarni yod olish imkoniga, sifat
ma’no guruhlarini ajratish koʻnikmasiga ega boʻlishadi.
46
Nurmonov A, Sobirov A.,Yusupova SH. “ Hozirgi oʻzbek adabiy tili” (Akademik litseylarning II bosqich
talabalari uchun darslik) T.:2011-yil. B-137.

---

56
Maqoldan foydalanishning boisi shuki, u xalq donishmandligining loʻnda va
ixcham ifodasidir. Ular oʻquvchilarni mantiqiy fikrlashga, qissadan hissa
chiqarishga, oʻz maqsadini bayon etishga undaydi. Maqollar oʻzbek tilining eng
goʻzal, boy, nozik badiiy xususiyatlarini bilib olishda va soʻz boyligini oshirishda
katta ahamiyatga ega. Oʻqituvchi oʻquvchilardan maqolning mazmunini sharhlatib
qolmasdan, balki, maqolaga mos hikoyat, rivoyatlar ayttirishlari mumkin yoki
maqolga mos rasm chizishlari orqali fanlararo integratsiya metodi ham amalga
oshadi.
Maqol kishi esida qoluvchi, oʻylashga fikr mulohaza yuritishga undaydigan
janrdir.
SHuning
uchun
ham
sifat
ma’no
guruhlarini
oʻrganishda
lingvokulturologiya fanidan foydalanish, uni bahs-munozaraga aylantirish,
ma’nosini izohlatish kabilar foydadan holi emas.