O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti s. B. Baqoyev, B. B. Toxirov

16. Lishayniklar bo`limi . 
1. Lishayniklarning yashash sharoiti qanday ? Lishayniklar har qanday 
shatoitda o`sishga moslashgan. 
2. Lishayniklarning ahamiyati ? Yuksak o`simliklarning o`sishi uchun 
zamin tayyorlaydi, tuproq hosil bo`lishida ishtirok etadi, dori-
darmonlar olinadi, xushbo`y moddalar olinadi, tuyoqli hayvonlar 
uchun ozuqa, radiaktiv moddalar to`plash, havo tozaligini aniqlovchi 
indicator. 
3. Lishayniklar qaysi organizmlarning birgalikda yashashidan hosil 
bo`lgan organizmlar ? Zamburug`lar bilan suvo`tlarning. 
4. Tog` va cho`llarda ko`pincha qaysi lishaynik o`sadi ? Yopishqoq. 
5. Lishayniklar shakli bo`yicha qanday guruhlarga bo`linadi ? 
Butasimon yopishqoq, bargsimon. 
6. Lishayniklar tanasidagi zamburug`larning vazifasi ? Zamburug` 
mitselliysi yomg`ir paytida suvni , tuzlarni shimib olib uzoq vaqt 
saqlaydi. 
7. Lishaynik tanasidagi suvo`tning vazifasi ? Fotosintezni amalga 
oshiradi. 
8. Lishayniklar asosan qanday ko`payadi ? Sporalar va vegetativ ya`ni 
tanasining bo`linishi bilan. 
9. Simbioz holda yashaydigan organizm ? Lishaynik. 
10. Lishaynik tanasi qanday qismlardan tashkil topgan ? Tanasi 
organlarga bo`linmagan. 
11. Lishayniklar havoning tozaligini ko`rsatuvchi mezon ? Toza 
havoda o`sadi 

---

60 
12. Yuksak o`simliklarning o`sishi uchun zamin tayyorlovchi o`simlik 
? Lishaynik 
13. Lishayniklar qaerlarda o`sadi ? Qoyalarda, toshlarda, unumsiz 
tuproqlarda, daraxtlar po`stlog`ida, turli joylarda. 
14. Lishayniklar oziqlanishiga ko`ra qaysi guruhga mansub ? 
Avtotrof. 
15. Lishayniklar tarkibidagi suvo`tlar zamburug`dan nimani oladi ? 
Suv, mineral tuzlar. 
16. Yopishqoq lishaynikning ikkinchi nomi ? Quyqa. 
17. Yopishqoq lishaynikning gavdasi ? Ozmi-ko`pmi bo`yalgan, 
jismlarga zich o`rnashgan, yoki ular bilan qo`shilib ketgan po`stga 
o`xshaydi. 
18. Bargli lishayniklarning gavdasi ? Bargga o`xshash yassi, pastki 
tomonining o`rtasi bilan jismga yopishgan chetlari jismdan biroz 
ko`tarilib turadi. 
19. Shoxli lishayniklarning gavdasi ? Shoxlangan jismdan ko`tarilib, 
osilib turadi. 
20. Bug`ularning asosiy ozig`i bo`lgan lishaynikni ? Kulrang. 
21. Bug`u lishaynik qayerda o`sadi ? Shimolda, tundrada. 
22. Kulrang lishaynik qaysi lishayniklarga kiradi ? Shoxli, butasimon. 
23. Qaysi organizmlarning faoliyati natijasida vujudga keladigan 
kislotalar toshlarni tog` jinslarini nuratib maydalab tuproqqa 
aylantiradi ? Lishaynik.