O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika instituti

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 

 

NAMANGAN MUHANDISLIK-PEDAGOGIKA INSTITUTI 

 

 

 

 

 

Texnologiya fakulьteti 

 

 

«Oziq-ovqat texnologiyasi» kafedrasi 

 

 

TEXNOLOGIK  JARAYONLARNI AVTOMATLASHTIRISH 

 

fanidan ma’ruzalar matni 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Namangan – 2013 yil 

PIRC-210   

2.52

 kg/sm

2

 

FIRC-110    

227.00

 m

3

/soat 

PIRC-230   

2.52

 kg/sm

2

 

PIR-220   

4.95

kg/sm

2

 

DRENA

J 

SUV 

QURILMA

GA 

AZO

T 

AZO

T 

 

DRENA

J 

---

 

2 

 

 

 

 

 

Ushbu ma’ruzalar matni  oziq-ovqat texnologiyasi yo’nalishilari Davlat ta’lim  

standarti  va  namunaviy  dasturga  asosan  tuzilgan,  institut  ilmiy  kengashi  tomonidan 

tasdiqlangan. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tuzuvchi:    

S. Atamirzaeva (NamMPI, «OOT»     kafedrasi katta 

o’qituvchisi) 

 

 

 

 

 

Taqrizchilar:    

X. Najmiddinov - (NamMPI, «TMJ»     kafedrasi dotsenti) 

X. Qanoatov - (NamMPI, «OOT»     kafedrasi mudiri) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ushbu  ma’ruzalar  matni  Namangan  muxandislik-pedagogika  instituti  «Oziq-

ovqat texnologiyasi» kafedrasida ko’rib chiqilgan (__  ________ 2013  yil dagi №   -

sonli bayonnoma) va NamMPI uslubiy kengashining (__  ________ 2013  yil dagi №   

-sonli bayonnoma) qarori bilan  chop etishga tavsiya etilgan. 

 

 

---

 

3 

 

SO‘Z   BOSHI 

 

O‘zbekiston  Respublikasi  Oliy  va  o‘rta  maxsus  ta’lim  vazirligida  olib 

borilayotgan tadbirlarning asosiy maqsadi – ta’lim tizimi islohatlarini hayotga tadbiq 

etish,  zamon  talablariga  javob  beradigan  yuqori  malakali,  raqobatbardosh 

mutaxassislar  tayyorlashga  qaratilgan.  Kadrlar  tayyorlash  sohasidagi  davlat  siyosati 

uzluksiz  ta’lim  tizimi  orqali  yoshlarni  intellektual,  ma’naviy-axloqiy  jihatdan 

tarbiyalash  va  har  tomonlama  barkamol  shaxsni  shakllantirishni  nazarda  tutadi. 

Mamlakatimizda Kadrlar tayyorlash milliy dasturining birinchi (1997-2001 yillar) va 

ikkinchi  (2001-2005  yillar)  bosqichi  hamda  uchinchi-sifat  bosqichi  (2005-2009 

yillar)  yakunlandi.  O‘tgan  vaqt  mobaynida  barcha  oliy  ta’lim  muassasalarida  yangi 

davlat ta’lim standartlari ishlab chiqilib, o‘quv jarayoniga tadbiq qilinmoqda.  

Mafkuraviy  hamda  mazmun  va  mohiyati  jihatidan  eskirgan  o‘quv 

adabiyotlarining  ma’lum  qismi  yangi  ta’lim  tizimining  talab  va  ehtiyojlariga  javob 

bera olmay qoldi.  

Milliy  istiqlol g‘oyasiga  sodiq,  yetarli  intellektual salohiyatga ega, ilm-fanning 

zamonaviy  yutuqlari  asosida  mustaqil  fikr  va  mushohada  yurita  oladigan  kadrlarni 

tarbiyalashda  hamda  raqobatbardosh,  yuqori  malakali  mutaxassislarni  tayyorlashda 

darslik  va  o‘quv  adabiyotlarining  yangi  avlodini  yaratish  muhim  masala  bo‘lib 

qolmoqda.  

Darslik  va  o‘quv  adabiyotlarini  mazmuni  va  mohiyati  jihatidan  talabalarda 

mustaqil  va  erkin  fikrlash,  oldindan  bilimlarni  bosqichma-bosqich  boyitish, 

mukammallashtirib  borish,  mustaqil  ta’lim  olish,  dolzarb  yangi  bilimlarni  o‘quv 

adabiyotlaridan izlab topish ko‘nikmalarini hosil qilishni ta’minlashi lozim. 

Mazkur  ma’ruzalar  matnini  tuzish  jarayonida  har  bir  bob  yoki  mavzuning 

mazmuni tushunarli,  ilmiy g‘oya va tushunchalar mohiyatini aniq va ravshan bayon 

etishga  hamda  mavzularning  bir-biriga  mantiqan  bog‘liqligi  va  ketma-ketligining 

saqlanishiga e’tibor berdik. 

Milliy  istiqlol  g‘oyasiga  sodiq,  intellektual  salohiyatga  ega,  ilm-fanning 

zamonaviy  yutuqlari  asosida  mustaqil  fikr  va  mushohada  yurita  oladigan  kadrlarni 

tayyorlashda «Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish» fani texnologik jarayonlar 

va  ishlab  chiqarishni  samaradorligini  oshirish,  mahsulot  sifatini  yuqori  darajaga 

ko‘tarish, xarajatlarni kamaytirish, mehnat sharoitlarini yaxshilash, ishlab chiqarishda 

xavfsizlik  texnikasini  ta’minlash,  atrof-muhitni  muhofaza  qilish  va  boshqa  dolzarb 

muammolarni  hal  qilishda  muhim  ahamiyatga  ega  bo‘lib,  talabalarga  o‘z 

ixtisosliklarini nazariy hamda amaliy jihatdan chuqur egallashga yordam beradi. 

Texnologik  jarayonlarni  nazorat  qilish  va  avtomatlashtirish  –  texnika 

taraqqiyotining asosiy yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, ilmiy tadqiqotlarga tobora kengroq 

kirib  borib,  fan  va  texnikani  rivojlantirish  uchun  yangi  imkoniyatlar  ochib  beradi. 

Shuningdek, avtomatlashtirish avvallo inson boshqarishga qodir bo‘la olmagan yangi, 

yuqori  intensiv  jarayonlarni  amalga  oshirishga,  tabiatda  ma’lum  bo‘lmagan  yangi, 

samarali materiallarni yaratishga imkon  beradi.