O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti sug’urta nazariyasi va amaliyoti

Yevropa ittifoqida sug‘urta turlarini turkumlash 
Uzoq muddatli sug‘urta 
Umumiy sug‘urta 
I 
Hayot va annuitetlar sug‘urtasi 
I 
Baxtsiz hodisalardan sug‘urta 
II 
Bolalarni tug‘ilish va nikohini 
sug‘urtasi 
II 
Kasallik hodisasini sug‘urtasi 
III 
Bog‘langan 
uzoq 
muddatli 
sug‘urta 
III 
Avtomobillarni sug‘urtalash 
IV 
Sog‘likni uzluksiz sug‘urtalash 
IV 
Temir yo‘l sostavini sug‘urtasi 
V 
Tontinlar 
V 
Havo kemalarini sug‘urtasi 
VI 
Kapitallarni 
qoplashni 
sug‘urtalash 
VI 
Dengiz kemalarini sug‘urtasi 
VII 
Nafaqalarni sug‘urtasi 
VII Yo‘ldagi yuklarni sug‘urtasi 
VII g‘ng‘indan 
va 
stixiyali 
hodisalardan sug‘urta 
IX 
Mulkni 
zarar 
yetkazishdan 
sug‘urtasi 
X 
Avtotransport 
vositalari 
egalarining 
uchinchi 
shaxsga 
zarar 
keltirish 
mas’uliyatini 
sug‘urtasi 
XI 
Havo kemalari egalarining 3-chi 
shaxsga 
zarar 
yetkazish 
mas’uliyatini sug‘urtasi 
XII Kema 
egalarini 
fuqarolik 
javobgarligini sug‘urtasi 
XIII Umumiy javobgarlikni sug‘urtasi 
Syurveyer - sug‘urtaga tortiladigan mol-mulkni ko‘rikdan o‘tkazuvchi 
sug‘urta kompaniyasining xodimi. Sug‘urta kompaniyasi syurveyerning xulosasi 

---

153 
asosida sug‘urta shartnomasini tuzish to‘g‘risida qaror qabul qiladi. Chet el 
amaliyotida yong‘in havfsizligini ta’minlovchi ixtisoslashgan firmalar, mehnat 
muhofazasi bo‘yicha tashkilotlar syurveyer funksiyasini bajaradi.
Tarif stavkasi - sug‘urta riskini baxosi; sug‘urta summasiga nisbatan 
foizlarda hisoblanadigan brutto-stavka. Tarif stavkasi (brutto-stavka) ikki qismdan 
iborat: 
netto-stavka 
va 
netto-stavkaga 
yuklama. 
Netto-stavka 
sug‘urta 
kompaniyasining sug‘urta fondidan qiladigan xarajatlarini ifodalaydi. Netto-
stavkaga yuklama sug‘urta kompaniyasining ish yuritish xarajatlarini, komissiya 
haqini va boshqa xarajatlarini o‘z ichiga oladi. Shaxsiy sug‘urta buyicha tarif 
stavkasi mol-mulk sug‘urtasining tarif stavkasidan keskin farq qiladi. Hayot 
sug‘urtasidagi tarif stavkasi hayotiylik jadvali va daromad normasiga muvofiq 
hisoblab chiqiladi.