Prinsiplari hamda qadimgi zamon tarixi manbalari

Arxeologik manbalar qadimda ajdodlarimizning turmush tarzi va ijtimoiy faoliyatini 

o’rganish uchun asosiy manba bo’lib xizmat qiladi. 

Rasmiy hujjatlar (yorliqlar, farmonlar, inoyatnomalar, vaqfnomalar, hisob-kitob 

daftarlari,  rahnomalar,  rasmiy  yozishmalar)  ga  kelganda  shuni  aytish  kerakki,  ular 

ijtimoiy-siyosiy hayotni bevosita qayd etishlari, ya’ni feodal yer egaligi, ijtimoiy zulm, 

davlat  tuzilishi  va  boshqa shu kabi masalalar bo’yicha daliliy ma’lumotga boyligi  bilan 

tarixiy manbalarning boshqa turlaridan ajralib turadi. Shuning uchun rasmiy hujjatlarning 

fandagi o’rni juda kattadir. 

Tarixiy,  geo-kosmografik  va  biografik  asarlarda,  rasmiy  hujjatlardan  farqli 

ravishda, tarixiy voqyea keng va to’laroq yoritiladi. Shuning bilan bir qatorda, bu asarlar 

ham  fizik  ma’lumotga  boydir.  Ammo,  bayon  etilayotgan  voqyealarga  subyektiv 

yondashish, ayrim muhim voqyea va dalillarni xaspo’shlab o’tish, yoqi buzib talqin etish 

bunday asarlarning ko’pchiligiga xosdir. Shuning uchun ham bunday asarlar ustida ish olib 

borganda ularga tanqidiy yondashish lozim.