Sh. X. Xushmurodov atom yadrosi va zarralar fizikasi

ЕГ _ ПКРС

(6.4.5)

0. 
   Ф ч?'
   

(6.4.4) va (6 .4 .5) ifodalardan:

-Р 1-
B utenglam a р ning р = 0; Р = 1 qiym atlarida o‘ rinli boMadi. P = 0 da Eg = Te = 0 boMadi. b = 1 da esa m assasi m 10 zarra uchun P = 1

ga erishish mumkin emas, demak m a’noga ega em as, fotoeffekt hodisasi kuzatilm aydi.

Shunday qilib, fotoeffekt boMishi uchun elektron atom da bogMangan boMishi, foton energiyasining bir qism i elektronga berilishi lozim . Bu berilgan en ergiyan in g bir qism i elektronning atom bilan bogManish energiyasini uzishga va qolgan qism i uning kinetik energiyasi sifatida namoyon boMadi:
(6.4.6)
Bu yerda Ey - gamma-kvant energiyasi, I - elektronning i qobiqdagi bogM anish e n e rg iy a sin i ko‘ rsatu v ch i io n iz a tsiy a p o te n sia li. T. - fotoelektronning kinetik energiyasi. Fotoeffekt hosil boMishi uchun gamma-kvant energiyasi elektronning atomdagi bogManish energiyasidan katta boMishi kerak: E?> I.. Ko‘rinib turibdiki, E y < I. boMsa, gamma-kvant К qobiqdagi elektronni urib chiqara olm aydi. U holda fotoeffekt L,

0. 
   va boshqa qobiqdagi elektronlarda E y< IL boMsa, M , N qobiqdagi elektronlardagina yuz berishi mumkin.
   

Fotoeffekt ja ra y o n i ichki K, L va boshqa qobiqdagi elek tro n lard a yuz berganda ich ki qobiqdagi bo‘ shagan o ‘ rin larga yu q o ri qobiqdagi

elektronlar o ‘tgan ligi uchun fotoeffekt xarakteristik rentgen nurlarni h o sil boM ishi b ilan k u z a tila d i. OgMr y a d ro la rd a ic h k i qobiq en ergiyalari farqi hisobidan chiquvchi foton energiyasi chet qobiqdagi elektron bogManishi energiyasidan katta boMishi va bu foton chet qobiqdan bo‘ sh bogMangan elektronni atomdan chiqarib yuborishi
m um kin . C hiqqan elektro n ga O je e le k tro n la ri deb atalad i. Oje
elektronlar en ergiya spektrlari diskret boMadi.
Fotoeffekt ehtim olligi foton energiyasi elektron atomda bogManish en ergiyasiga yaqin qiym atlarda eng katta boMadi. Foton energiyasining elektron bogManish energiyasidan otrib ketsa, elektron atomda erkin boM ganga o ‘ xshab qo ladi. Shuning uchun fotoeffekt ehtim olyati kam ayib ketadi, bogManish energiyasi qancha katta boMsa, fotoeffekt h o d isasi shuncha katta boM adi. T urli qobiqdagi elektro n larn in g bogManish energiyasi har xil boMgani uchun bu elektronlarda fotoeffekt boMish ehtim oli, y a ’ni fotoeffekt kesim i ham keskin o‘zgaradi.
G am m a-kvant en ergiyasiga fotoeffekt kesim ining bogMiqlik grafigi 6 .7 -rasm da ko‘ rsatilgan .