Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Slàvyan dàvlàtlàrining tàshkil tîpishi. Xalqlarning buyuk 
ko‘chishlari davrida Itil (Volga) daryosi havzasida yasha­
gan turkiy bulg‘or qabilasi g‘arbga ko‘chib, hozirgi Bolqon 
yarimorolidagi Bolgariyaga borib joylashgan. Slavyanlar 
yashagan hududdagi ilk davlat Bîlgàriya pîdshîligidir.
U Bîlqîn yarimîrîlidà VII àsr 
ning îõirlàridà tu 
zilgàn
. 
IÕ àsr bîsh 
làrigà kålib yirik dàvlàtgà àylànàdi. 
Simåîn 
dàvridà (893–927) u o‘z qudràtining cho‘qqisigà erishàdi. 
Shundàn so‘ng, Bîlgàriya zàiflàshib, keyinchalik qo‘shni 
Vizàntiya tîmînidàn bîsib îlinàdi.
Bolgariya podsholigi — Bolqon yarimorolida turkiy­
zabon bul 
g‘orlar xoni Asparux (643–701) tomoni­
dan asos solingan davlat.
Chexiya davlati. Mahalliy sla 
v 
yan qabilalari Vltava 
daryosi havzasida yashagan chex qabilalariga bo‘ysungan 
(rivoyatlarga qaraganda, ularning qadimgi yo‘l 
boshchisini 
Chex deb nomlaganlar). Qabila ittifoqi tepasida Prje­
mislovichlar xonadonidan bo‘lgan knyaz 
lar turgan. Ular 
tez­tez qo‘1 
lariga qurol olib o‘z yerlarini dushmanlardan 
himoya qilgan.
Knyaz Vatslav (920–935) yoshligidan xris 
tian aqida­
lari bo‘yicha tarbiyalangan, ke 
yinchalik bor kuchi bi­
lan dinning Che 
xiyada yoyilishiga harakat qilgan. Lekin 
knyazning xristianlikka nisbatan bunday hurmat­ehtiromi 
ko‘pgina chexlarga xush kelmagan. Ayrim knyaz 
lar fitnasi 
tufayli tug‘ishgan ukasi uni xoinona o‘ldi 
rgan. Yillar o‘tib 
Vatslavni chexlarning milliy avliyosi, chex davlatining 
homiysi sifatida e’zozlay boshlashgan.
Chexiya davlati X asr boshlarida tashkil topdi.
Rim papasiga qarshi og‘ir kurashda unga yordam ber­
gan chex knyaziga german imperatori XI asr oxirida qirol 
unvonini taqdim etgan. Chexiya qirollari german impera­
torlari hokimiyatini rasman tan olsa­da, o‘z mamlakatlari­
da deyarli to‘la mustaqil bo‘lganlar.

---

36
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI
Polsha davlati. Gnezno atrofla 
rida 
ya 
sha 
gan polyan slavyan qabilalari 
bo‘lajak Polsha davlatiga asos soladi. 
Keyinchalik ushbu qabilalar ittifo-
qi nomida vujudga kelgan knyazlik 
Polsha deb atalgan. Solnomachi 
ning 
yozishicha, knyazlikning afsonaviy 
asoschisi Piast ismli kambag‘al ki-
shi bo‘lgan. Lekin hujjatlarda nomi 
qayd etilgan Piastlar sulolasining 
birinchi knyazi Meshko I dir. Knyaz 
Måshkî Õ àsr o‘rtàlàridà Vislà dàr-
yosi hàvzàsidà pîlyak qàbilàlàrini birlàshtirib, Pîlshà 
dàvlàtigà àsîs sîlgan. U o‘z qoshini bilan xristianlikni 
qabul qilgan.