Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, мирзо улуғбек номидаги тошкент давлат университети

Илҳом (илҳомланиш) — инсоннинг аклий-ижодийфаолиятида юз берадиган эмоционал руҳий ҳолатдир.Ижодий жараёнда илҳомланишдан иборат бўлган эмо ционал руҳий ҳолат ҳамма вақт ижодкор қобилиятисалоҳиятини фаол яратувчи кучларга айланишига ёр дам беради. Илҳом келганда, ижодкор фавқулодда кат та ижодий яратувчилик фаолиятини рўёбга чиқаришимумкин.
_г Илҳом, аслида, ижодкорнинг барча маънавий куч лари ва қобилиятлари маълум ижод объектида батамомтўяяанганлигини, кишининг ҳиссий ва руҳий кўтарин килигини (ижод қувончини, ижодий туғённи, ижодийэҳтиросни) билдиради. Илҳом ҳар қандай ижодий жараёндаги зарурий руҳий ҳолатдир. Шунинг учун илҳомпоэзияда қанчалик керак бўлгани сингари, геометрия да ҳам керакдир.
Ижод кишидаги барча руҳий кучларнинг зўр бе ришини талаб қилади. Ижод билан шуғулланиш,ижодий иш бир лаҳзали иш эмас. Ижод билан шу ғулланишни, бирон янгилик яратишни, одатда халқигна билан қудуқ қазишга қиёслайди. Ижод биланшуғулланишнинг ўзига хос қувончлари, ташвишлари,қийинчиликлари ва машаққатлари бўлади. Ижодижодкордан узоқ давр маълум тартибда бирон соҳаюзасидан зўр бериб меҳнат қилишни, қунт биланўқиб-ўрганиб боришни, катта диққат-эътиборни, улуғжасорат ва фидоийликни, ўз устида тинмай ишлаш ни, изланишни талаб қилади. Бунда ижодкорга ижо дий фаолиятни ниҳоясига етказишда дуч келадиганқийинчиликларни енга оладиган кучли ирода, сабр бардош ҳам керак бўлади.
Хар қандай соҳадаги ижодий фаолият олдин жудакўп хомаки ишларни бажаришни талаб қилади. Бундамаълум йўналишда қунт билан шуғулланиш, материалтўплаш, уларни умумлаштириш, турларга ажратиш,ниҳоят, уларни фикрга кўчириб, фикрий призмаданўтказиб, қайта ишлаб чиқиш (ёзувчи); ёки ўнлаб, юз лаб, минглаб тажрибалар қилиш, кузатиш ва экспери ментлар ўтказиш (тадқиқотчи); олинган ва тўпланганмаълумотларни фикр лабораториясида қайта ишлабчиқиш (олим) ва шулар кабилар талаб қилинади. Бу лар бир лаҳзалик, фақат илҳом келган қисқа вақт ичи да бажариладиган ишлар эмас, аксинча, улар ижодкор дан катта жасорат ва зўр ирода талаб қилади. Баъзанйирик кашфиётлар нисбатан қисқа муддатда қилини ши мумкин. Лекин, улар ижодкор миясида узоқ вақтдавомида етилиб, «пишиб» боради.
Ижод билан шуғулланган кўпчилик ижодкор киши лар ўз ижодий муваффақиятларини баҳолашганда, ўз ларининг меҳнатсеварлиги ва ишчанликларини бирин чи ўринга қўйганлар. Масалан, бир қанча кашфиёт ваихтиролар муаллифи Томас Альва Эдисон ўз ижодий му ваффақиятларини баҳолар экан, ижоднинг 1% и гениал лик бўлса, 99% и меҳнат — қаттиқтер тўкиб ишлашдир,деган эди.
Меқнатсеварлик ва ишчанлик ҳамма буюк ижод корларга хос ахлоқий сифатлар бўлиб, улар бу киши лар ижодий қобилиятини тараққий эттириш учун ўзига
нисбатан юқори даражада талабчан бўлиши ва ўз фао лиятини доимо танқидий баҳолаб бориши муҳим фа зилат ҳисобланади. Том маънодаги буюк ижодкорларўз истеъдодининг кўп қирралилиги билан ажралиб ту радилар.
Талант ва гениаллик ижоднинг муҳим томонлариниташкил қилади.