Fizika darslarida xalqaro tadqiqotlar topshiriqlaridan foydalanish

Issiq havoda yugurish 
Uzoq masofaga yugurish davomida tana harorati ko‘tariladi va terlash 
yuzaga keladi. Agar sportchilar terlash orqali yo‘qotilgan suvning o‘rnini qoplash 
uchun yetarlicha suv ichishmasa, ularning tanasi suvsizlanishi mumkin.
Tana massasiga nisbatan 2% va undan ko‘proq suv yo‘qotilishi suvsizlanish 
holati deb baholanadi. Ushbu foiz suv yo‘qotilishini o‘lchaydigan quyida 
ko‘rsatilgan asbobda belgilangan. Agar tana harorati 40
0
C va undan yuqoriroq 
ko‘tarilsa, sportchilar issiq urushi deb ataladigan hayot uchun xavfli holatni 
boshdan kechirishlari mumkin. Bunday harorat quyida ko‘rsatilgan tana haroratini 
o‘lchaydigan termometrda belgilangan. 
Tanlang
∇

---

To‘g‘ri javob: yuguruvchining salomatligiga suvsizlanish xavf soladi, bu 
haqda suv yo‘qotilishi dalolat beradi. 

---

CS623Q03 savolga to‘g‘ri javob: havo namligi 60% bo‘lganda, havo 
harorati ko‘tarilsa, ajralgan ter hajmi ortadi. CS623Q04 savolga javob berish uchun 
yuqori haroratda ter ajralishining ortishi tana haroratini pasaytiradigan mexanizm 
ekanini tushuntirish kerak.

---

Havo harorati 40 daraja, havoning namlik darajasi 50% dan past va undan 
yugori bo‘lganda, hatto suv ichganda ham yugurish xavfli bo‘lishi mumkin.
Ushbu javobni tasdiqlash uchun jadvalning birinchi qatori (havo harorati 40 
darajada 40% namlik va “Suv ichish”ni “Ha”) hamda ikkinchi qatori (havo harorati 
40 darajada 60% namlik va “Suv ichish”ni “Ha”) ni belgilash zarur. Izohda ushbu 
sportchi havo harorati 40 daraja, havo namligi 40% va 60% bo‘lganda, suv ichsa 
hamki, issiq urishidan azaiyat chekishi ifodalangan bo‘lishi kerak; xuddi shunday 
sharoitlarda namlik 50% bo‘lganda ham issiq urishi xavfi mavjud.