Fizika fanidan laboratoriya ishlari

Laboratoriya ishi №
Tranzistorning sinusoidal generator (tebrangich) sifatida qo’llanilishi 
Tajriba maqsadi 
■ 
Vin ko’prigi asosida yig’ilgan elektron tebrangichni o’rganish. 
■ 
Sinusoidal generatori ishchi nuqtasini o’rnatish 
■ 
RC ning turli qiymatlarida tebranish chastotasini aniqlash 

---

Qisqacha nazariya 
Vin ko’prigi asosida yig’ilgan tranzistorli zanjir sinusoidal signal hosil qiladi. Vin ko’prigi 
asosidagi zanjir tashkil qiluvchilari parametrlari tebranish chastotasini belgilaydi. Zanjirning bu 
qismi ketma-ket va parallel ulangan kondensator va qarshiliklardan iborat bo’ladi. Bu ikki RC 
zanjir qismlari esa o’zaro ketma-ket ulangan va odatda ulardagi R va C qiymatlari bir xil 
tanlanadi. Chastota oralig’I esa quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
(1) 
Vin ko’prigi kuchaytirgich zanjiri bilan teskari bog’lanishga ega bo’lgani uchun fazalar farqi 

= 0 ° 
bo’lsa chiqish chastotasi turg’un bo’ladi. Tebranish chastotasini R qarshilik qiymati yoki C 
kondensator sig’imini o’zgartirib tanlash mumkin. 
Tajriba qurilmasi va tajribani o’tkazish tartibi. 
Asbob-uskunalar
1 Rastrli panel DIN A4 ..................... 576 74 
1 
10 ta qisqa ulagichlar to’plami ... 501 48 
2 
Tranzistor BC 140, NPN, …………………………….578 76 
2 
Rezistor 1 kOm, 1.4 W, 5 % ....... 577 44 
3 
Rezistor 10 kOm, 0.5 W ............. 577 56 
2 Rezistor 15 kOm, 0.5 W ................ 577 58 
2 Rezistor 47 kOm, 0.5 W ................ 577 64 
2 Rezistor 100 kOm, 0.5 W, 1 % ...... 577 68 
2 Переменный rezistor 4.7 kOm, 1 W 577 81 
2 Kondensator 100 pF, 630 V, 20 % . 578 22 
2 Kondensator 220 pF, 160 V, 20 % . 578 23 
2 Kondensator 1 mkF, 100 V, 20 % .. 578
35 
2 Kondensator 4,7mkF, 63 V, 20 % .. 578
16 
1 Ta’minlash manbai DC 0...+/- 15 V 521 45 
1 
Ikki kanalli ossilograf 303 ........... 575 211 
2 
Ekranlangan kabel BNC/4 mm ... 575 24 

---

1 Multimetr LDanalog 20 ................. 531 120 
1 
Ulash kabellari, 0,25 mm
2
, 50 sm, qora 
501 28 
2 
Juft kabel, 50 sm, qizil va ko’k ... 501 45 
- 
Rasmga qarab zanjirni yig’ing. Dastlab, Win ko’prigi uchun qarshilikni R = 47 kOm va 
kondensatorni C= 100 pF qilib tanlang. 
- 
Hali Win ko’prigiga teskari bog’lanish zanjirini ulaman. 
- 
Ta’minlash manbaini ulang va kuchlanishni 15 V qilib o’rnating.