FIZIKA Ma’ruza rejasi Tomsonning atom modeli - 1903 yilda Tomson atomning shunday modelini taklif qildiki, unga asosan atom musbat zaryadlangan zarralar bilan bir tekis to’ldirilgan sferadan iborat bo’lib, ichida elektron joylashgan bo’ladi, sferaning yig’indi musbat zaryadi elektron zaryadiga teng bo’lib, atom bir butun holatda neytraldir.
Tomsonning atom modeli - Atom tuzilishi hamda katta zichlikka ega bo’lgan yadroning mavjudligi haqidagi zamonaviy tasavvurlar birinchi marta E. Rezerford tomonidan yupqa oltin plyonkada –zarralarning sochilishini tadqiq qilish natijalari asosida aytilgan
- Rezerford tajribalar natijasida atomlarning yadrolari taxminan 10-14-10-15 m o’lchamga ega ekanligini aniqladi
- Atom yadrosi elementar zarralardan = protonlardan va neytronlardan iborat
- Протон miqdoran elektr zaryadiga teng musbat zaryadga ega bo’lib, massasi 1,67·10-27 kg ga teng, ya’ni elektron massasidan deyarli 2000 marta katta/ erkin proton stabil zarra hisoblanadi
Atom yadrosining tuzilishi - Neytron neytral zarra bo’lib, uning massasi proton massasidan 2·10-30 kg ga ortiq. Erkin proton nostabil zarra bo’lib, 103 s yarim yemirilish davriga ega. Yadroda yadro kuchlarining ta’siri natijasida protonlar va neytronlar doimo bir-biriga aylanib turadi. Protonlar va neytronlar nuklonlar deb ataladi
Атомнинг бутун массаси мужассамлашган марказида мусбат зарядланган ядро жойлашган. Умуман олганда атом нейтрал бўлади. Ядро атрофида, планеталарга ўхшаш, ядронинг кулон кучлари таъсирида электронлар айланадилар.
Do'stlaringiz bilan baham: |
