Fizika matematika fakulteti fizika kafedrasi fizika o’qitish metodikasi fanidan Kurs ishlarini bajarish bo’yicha uslubiy ko’rsatma

KURS ISHINI YOZISH TARTIBI

Kurs ishining umumiy hajmi kompyuterda yozilgan matnda o’rtacha 32-36 bet, qo’l yozmada 45-50 bet bo’lishi kerak. Kurs ishi tuzilgan rejaga muvofiq alohida bandlarga, ya’ni paragraflarga bo’linadi. Bu bandlarning nomi qisqacha bo’lib, mavzuning mazmuniga mos tushishi va matnga muvofiq tarzda bosh harflar bilan yozilishi lozim. Betlar arab raqamlari bilan pastki qismning o’rtasida qo’yilishi kerak.

Kurs ishi teztikkichga (skoroshivatelga) tikiladi yoki oddiy muqova qilinadi va titul varag’i (3-ilova) uning ustiga yelimlanadi.
Kurs ishini raqamlash reja yozilgan varog’idan boshlanib, oxirgi betgacha hamma varag’larni qamrab olishi lozim. Reja yozilgan varaq birinchi bet hisoblanadi va unga raqam qo’yilmaydi. Kurs ishidagi barcha grafiklar, chizmalar, rasmlar, diagrammalar va boshqalarning nomi aniq qilib ustiga yozilishi va raqamlab chiqilishi lozim.
Rejada kurs ishining barcha bandlari, ya’ni kirish, asosiy qism, paragraflar, xulosa va takliflar keltiriladi.
Kurs ishidagi barcha matematik formulalar “mathtype” dasturida kiritilishi zarur.
Ishda me’yoriy hujjatlar va orfografik qoidalar bo’yicha qabul qilingan shartli qisqartirishlar kiritish ruxsat beriladi. Masalan: y.-yil, yy.-yillar, mak.-maksimal va boshqalar. Lekin "Fizika" bakalavriat ta’lim yo’nalishi bo’yicha kurs ishi yozilar ekan, fizik terminlar va so’zlarda juda kamdan kam qisqartma so’zlar ishlatiladi. Ushbu holatni inobatga olib kurs ishida qisqartma so’zlarni kamroq ishlatish tavsiya beriladi.
Shuningdek, ba’zi bir so’z birikmalari kurs ishida qayta-qayta kelishi ko’zda tutilsa, ushbu so’z birikmalarini birinchi yozilishida to’liq yozish kerak va so’z birikmasi tugashi bilan qovus ochib ushbu so’z birikmasini qisqartma ko’rinishini keltirish kerak. So’ng, ushbu so’z birikmasi qaytarilsa, qisqartma ko’rinishini yozish mumkin. Masalan, Fizika o’qitish metodikasi (FO’M) va boshqalar.
Mundarija kurs ishi tuzilishini belgilab beruvchi qism bo’lib, kurs ishini boshlanish qismida keltiriladi va unda kurs ishi tarkibida bo’lishi kerak bo’lgan qismlar ko’rsatiladi. Ya’ni kirish, asosiy qism savollari (2 ta bob), foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati, xulosa va ilovalar ko’rsatiladi.
Talaba tanlagan mavzu bo’yicha reja tuzish uchun avvalom bor ushbu mavzuga mos adabiyotlarni o’rganish kerak. Tuzilgan reja bo’yicha kurs ishini yozish tartibi tushintirib beriladi.
Kirish qism bu, kurs ishining boshlang’ich qismi bo’lib, ishning asosiy ma’nosni bayon qiladi. Unda kurs ishi mavzusining dolzarbligi asoslanadi, izlanishning maqsadi va vazifalari, izlanish ob’ekti, predmeti hamda mavzuning ahamiyati va mohiyati bo’yicha to’xtaladi. Shu bilan birga kurs ishi yozish uchun asos bo’lgan amaliy ma’lumotlar manbalari aks ettiriladi.
Kurs ishining kirish qismida mavzuning dolzarbligini yoritishda talaba mavzuni ma’nosini tushinib yetishi va uni zamon talabiga mosligi hamda ijtimoiy muhimligini baholay olishi kerak. Dolzarblikni yoritishda asossiz gaplar yozilmasligi kerak. Mavzuning dolzarbligining asosiy omillarini to’liq bir betda ko’rsatish yetarli bo’ladi.
Mavzuning dolzarbligini asoslashda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev asarlaridan, ma’ruzalaridan va yetuk pedagog olimlar asarlaridan mavzuga tegishli bo’lgan fikrlarni keltirish mumkin.
Dolzarbligi ochib berilgandan so’ng, tadqiqotning maqsadidan kelib chiqib, ushbu maqsadga erishish uchun aniq vazifalarni (3-5 ta vazifalarni) hal qilib olish kerak bo’ladi. Bular odatda quyidacha ifodalanadi:
• o’rganish;
• ochish;
• tasvirlash;
• belgilash;
• aniqlash;
• uslubiy ishlab chiqish;
• tayyorlash.
Ifodalangan bu vazifalarni chuqurroq tahlil qilib yozish kerak.
Kurs ishining ob’ekti va predmeti kirish qismning muhim elementi ekanligini ifodalaydi.
Yuqorida keltirib o’tilgan mavzudan kelib chiqib, kurs ishining ob’ektni aniqlaydigan bo’lsak, kurs ishining ob’ekti - o'rganilayotgan ilmiy bilimlarning ma'lum bir qismi hisoblanadi.
Kurs ishining predmeti ko'pincha talabaning kurs loyihasi bo'yicha tanlagan mavzusiga juda yaqin yoki u bilan to'liq mos keladi.
SHuningdek, kurs ishining uslubiy ko’rsatmasi kirish qismida muhim elementlardan biri bo’lib, qaysiki amaliy materiallarni tahlil qilishda va ishning asosiy maqsadni ochib berishda xizmat qiladi. SHu bilan birga, mahalliy va xorijiy olimlarning ushbu mavzu bo’yicha olib borgan ishlarini ko’rsatish kerak.
Kirish qismini ko’pi bilan 2-3 varaq hajmda yozish tavsiya etiladi.
Kirish qismdan so’ng, asosiy qism keladi, ya’ni u bir nechta savollardan iborat bo’lib, bunda asosan ushbu mavzuni asosiy mohiyati to’liq batafsil ochib beriladi.