Frazeologik birliklarning kognitiv aspektda qiyosiy tahlili

Ikkinchi qismida somatik frazeologik birliklar, ularning yuzaga kelish sabablari, nima ekanligi misollar bilan tadqiq qilinadi.
Tadqiqotning obyekti sifatida Uchinchi qismida esa ingliz tili somatik frazeologik birliklari va o‘zbek tili somatik frazeologik birliklari nima ekanligi, qo‘llanilish doirasi, ularning lingvistik xususiyatlari tushuntirib o‘tiladi.
Uchinchi bobda “Ingliz va o‘zbek tillaridagi somatik frazeologik birliklar tahlili” deb nomlanadi, bu bob ham uchta qismdan tashkil topadi.
Birinchi qismida ingliz tilidagi “bosh/head” va “ko‘z/eye” komponenti bilan keladigan somatik frazeologik birliklar haqida ma’lumotlar keltirib o‘tiladi. Bundan tashqari har bir hodisa uchun alohida misollar ko‘rsatiladi.
Ikkinchi qismida esa o‘zbek tilidagi “bosh” va “ko‘z” komponenti bilan keladigan somatik frazeologik birliklar tahlili beriladi. Ikkala bob ham misollar yordamida yoritiladi.
Tadqiqotning predmetini frazeologik birliklarning qo‘llanish miqdori va semantik xususiyatlari, strukturgrammatik tuzilishi, modellari, konnotativ ma’noning yuzaga kelish asoslari, frazeologik ma’no shakllanishidagi struktur-semantik yadro va kognitiv-semantik xususiyatlar tashkil etadi.
Tadqiqotning usullari. Mavzuni yoritishda lingvostatistik, sistem-struktur, tasniflash, tavsiflash, qiyosiy-tarixiy tahlil, komponent tahlil, modellashtirish metodlari, kognitiv-semantik, semantik, sintaktik tahlil usullaridan foydalaniladi. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
Tadqiqotning amaliy natijalari quyidagilardan iborat: frazeologik birliklarni diaxron aspektda tadqiq qilish va arxaiklashgan frazemalarni yig‘ish frazeologik fondning boyishi uchun muhim omil bo‘lishi lingvostatistik tahlil asosida dalillanadi; frazeologik birliklar shakllanishida va semantikasida muhim ahamiyat kasb qilgan mental belgilarni aniqlash, semantik jihatdan tasniflash va tahlil qilish, frazeologik modellarni aniqlash muhim ahamiyat kasb etishi asoslangan; frazeologik ma’no shakllanishida struktur-semantik yadro birliklarning o‘rni muhim ekanligi, yadro birlik vazifasini polisemantik so‘zlar bajarishi va yadro birliklar faolligi tilning turli davrida o‘zgarishi nazariy jihatdan isbotlanadi.