1. Funksiyaning nuqtadagi hosilasi. u = f(x) funksiya (a, b) intervalda aniqlangan bo‘lsin. (a, b) intervalga tegishli x0 va x0+ x nuqtalarni olamiz.
u=f(x) funksiyaning bu nuqtalardagi qiymatlari f(x0) va f(x0 + x) dan funksiyaning u=f(x0+ x)—f(x0) orttirmasini tuzamiz. U argument x ga o‘zgarganda funksiya qanchaga o‘zgarganini ko‘rsatadi. nisbatni qaraymnz. Uni argument ga o‘zgarganida funksiyaning o‘rtacha o‘zgarishi deb ataladi.
1-ta’rif. Funksiya orttirmasi u ning argument orttirmasi ga nisbatining x nolga intilgandagi limiti u =f(x) funksiyaning x0 nuqtadagi hosilasi deb ataladi.
Bu limit ushbu belgilardan biri bilan belgilanadi:
, .
SHunday qilib,
f(x0 )=
Agar bu limit mavjud (ya’ni chekli songa teng) bo‘lsa, hosila x0 nuqtada mavjud deb ataladi.
2-ta’rif. Agar bo‘lsa, u=f(x) funksiya x0 nuqtada cheksiz hosilaga ega deb aytiladi.
Agar hosila ta’rifida yoki bo‘lsa, bir tomonlama hosilalarga ega bo‘lamiz, ular f+(x0) va f-(x0) bilan belgilanadi hamda
+(x0) — x0 nuqtadagi o‘ng hosila,
-x0 nuktadagi chap hosila.
y= (x) funksiyaning x0 nuqtada hosilasi mavjud bo‘lishi uchun o‘ng va chap hosilalar mavjud va teng, ya’ni
f’+(x0)=f’-(x0)
bo‘lishi zarur va etarlidir.
Hosilapi topish jarayoni funksiyani differen-siallash deb ataladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |