Fuqarolik ishlari bo‘yicha tumanlararo sudining 2019-yil 16-sentabrdagi sud buyrug‘iga

4) arizachining manfaatlarini ko‘zlab prokuror, davlat organi va boshqa shaxs 
tomonidan arz qilingan talabdan arizachi voz kechgan bo‘lsa; 
Yuqoridagi normaning 4-bandiga asosan arizani ko`rmasdan qoldirish kerak.
Chunki MSIY kodeksining 108-moddasida ish yuritishni tugatishga asos 
bo`luvchi 7 ta holat sanab o`tilgan bo`lib, bizga berilgan vaziyatdagi asoslar bularning 
birortasiga ham to`g`ri kelmaydi.
Endi esa masalaning ikkinchi tomonida yuzlansak, to`g`ri jamiyat raisi 
tomonidan sudga noto`g`ri asoslarda ariza yozilgan. Ammo sudya ish yuritishni davom 

---

ettirishida ham xatolik mavju. Chunki. MSIY 105-modda 4-bandiga asoslanib 
(4.arizachining manfaatlarini ko‘zlab prokuror, davlat organi va boshqa shaxs 
tomonidan arz qilingan talabdan arizachi voz kechgan bo‘lsa) sudya prokuror 
tomonidan berilgan va ish yurituviga qabul qilingan arizani ko`rmasdan qoldirishi 
kerak edi va albatta ariza (shikoyat)ni ko`rmasdan qoldirish to`g`risida ajrim 
chiqarilishi kerak edi. Demak birinchi instansiya sudi sudyasi tomonidan hal qiluv 
qarori bilan arizachining (prokuror bergan arizasidagi) talablarini qanoatlantirilishi 
qonunga zid. CHunki yuqorida aytib o`tganimizdek, sudya hal qiluv qarori emas ariza 
(shikoyat)ni ko`rmasdan qoldirish to`g`risida ajrim chiqarilishi kerak edi. 
2) Kazusdagi vaziyatning taalluqlilik masalalarini tahlil qiling.
Yuqorida berilgan 2-savol javob yozishda avvalo biz ma’muriy sudlarga 
taalluqlilik qoidasini aniqlashtirib olishimiz lozim. So‘ng ushbu qoidalardan kelib 
chiqqan holatda yuqoridagi vaziyatga huquqiy baho beramiz. Demak, Ma’muriy 
sudlarga taalluqlilik masalalari O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy sud 
ishlarini yuritish to‘g‘risidagi kodeksida batafsil yoritilib o‘tilgan. Xusussan mazkur 
kodeksning 26-moddasiga ko‘ra: “Ma’muriy sudga fuqarolar va yuridik shaxslarning 
buzilgan yoki nizolashilayotgan huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini 
himoya qilish to‘g‘risidagi, ma’muriy va boshqa ommaviy huquqiy munosabatlardan 
kelib chiqadigan ishlar taalluqlidir, bundan O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy 
sudiga, fuqarolik ishlari bo‘yicha sudlarga, iqtisodiy sudlarga va harbiy sudlarga 
taalluqli ishlar mustasno.”
1
 Demak kodeks qoidalaridan kelib chiqib ayta olamizki, 
ma’muriy sudlarda fuqarolar hamda yuridik shaxslarning ommaviy huquqiy 
munosabatlarda buzilayotgan huquqlari yuzasidan nizo kelib chiqgan taqdirda 
ma’muriy sud tomonidan hal etiladi. Ushbu norma ma’muriy sudlarga taalluqlilikning 
umumiy qoidasi sifatidagina tan olinadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining