Fuqarolik jamiyati shakllanishining umumiy jihatlarini quyidagilar tashkil qiladi

O’zbekiston bir qator xalqaro tashkilotlar - Yevropada xavfsizlik va hamkorlik

tashkiloti (EXHT), Iqtisodiy hamkorlik tashkildoti (EKO) bilan teng huquqli ahzo sifatida,

Yevropa Ittifoqi, NATO bilan esa maxsus bitimlar asosida samarali hamkorlik qilib kelmoqda.

Jumladan,

NATO bilan «Tinchlik yo’lida hamkorlik» dasturi doirasidagi aloqalarimiz

mintaqada tinchlik va xavfsizlikni ta’minlashga munosib hissa qo’shmoqda. AQSH va boshqa

yetakchi davlatlar askarlari bilan birgalikda har yili o’tkazilayotgan harbiy mashqlar qurolli

kuchlarimiz uchun o’ziga xos mahorat maktabi bo’layapti.

Yevropada xavfsizlik va hamkorlik tashkilotiga ahzo davlatlar rahbarlari va hukumat

boshliqlarining Istambul shahrida bo’lib o’tgan uchrashuvi davrimizning eng muhim

anjumanlaridan bir bo’ldi. Respublikamiz Prezidentining mazkur anjumandagi nutqi, aniq

takliflari va mulohazalari bilan yig’ilganlar ehtiborini qozondi. Ayniqsa, terrorizmga qarshi

kurash bo’yicha xalqaro markaz tashkil etish borasidagi taklif ko’plab davlatlar tomonidan

qo’llab-quvvatlandi. Mustaqil Davlatlar Hamdo’stligi doirasida ana shunday markazning tahsis

etilishiga ham O’zbekiston rahbariyatining taklifi sabab bo’ldi.

O’zbekiston o’zining tashqi aloqalarini ham ko’p tomonlama, ham ikki tomonlama asosda

tashkil etish tarafdoridir. Bugungi kunda yer yuzining turli chekkalarida ishonchli va manfaatdor

sheriklarimiz bor. Ularning doirasi muntazam kengayib bormoqda. Bu munosabatlar ikkala

davlatlar uchun ham muhim bo’lgan yo’nalishlarda izchillik bila rivojlanib bormoqda.

O’zbekiston rasmiy hayhatining 2002 yilda AQSHga tashrifi, strategik hamkorlikning vujudga

kelishi va imzolangan hujjatlar, bir qator xalqaro anjumanlarda ikki davlat rahbarining o’zaro

muloqotlari, samimiy yozishmalar o’zaro aloqalar darajasidan dalolat beradi. Dunyoning

yetakchi davlati, juda katta siyosiy, iqtisodiy, harbiy-texnikaviy, intellektual salohiyatga ega

bo’lgan AQSH bilan har tomonlama munosabatlarni rivojlantirish va chuqurlashtirish

mamlakatimiz uchun muhim ahamiyatga ega.

Evropa Ittifoqi bilan 1996 yilda imzolangan sheriklik va hamkorlik haqidagi shartnoma

1999 yilning 1 iyulida kuchga kirdi. Mamlakatimizning Yevropa davlatlari bilan keng miqyosli

aloqalari uchun qulay imkoniyat vujudga keldi. Tabiiyki, Germaniya, Frantsiya, Buyuk Britaniya

---

37

kabi ilg’or davlatlarning demokratik jamiyat qurish borasidagi tajribalari, ishlab chiqarishdagi

ilg’or texnologiyalari biz uchun muhim ahamiyatga ega.

Keyingi yillarda SHarqiy va Janubi-SHarqiy Osiyo mamlakatlari- Yaponiya, Koreya

Respublikasi, Xitoy va boshqa davlatlar bilan aloqalarimiz kengaydi. O’zaro manfaatli

hamkorligimiz samaralarini birga qurilayotgan korxonalarda, qad ko’tarayotgan inshootlarda,

bozorlarimizdagi xilma-xil mahsulotlarda ko’rish mumkin.

Albatta, Mustaqil Davlatlar Hamdo’stligiga ahzo mamlakatlar, shu jumladan, Markaziy

Osiyo respublikalari bilan hamkorlik tashqi siyosatimizning ustuvor yo’nalishlaridan biri bo’lib

qolmoqda. Bunga sabab, Hamdo’stlik mamlakatlarimizning hududiy yaqinligi va iqtisodiy

jihatdan bog’langanligigina emas, balki chuqur tarixiy ildizlar, madaniy va ma’naviy aloqalar,

katta tarixiy davr mobaynida xalqlarimizning mushtarak taqdirga ega bo’lganligidir.

Rossiya Federatsiyasi bilan mustaqillik yillarida shakllangan o’zaro manfaatli va teng

huquqli hamkorlik yaxshi samara berayotganligini alohida ta’kidlash zarur. Ikki mamlakat

o’rtasida diplomatik munosabatlar o’rnatilgan 1992 yildan buyon siyosiy, iqtisodiy, madaniy va

boshqa sohalarda jami 150 dan ortiq hujjat imzolangan.  1998 yil may oyida I.Karimovning

Rossiyaga va o’sha yil oktyabrida B.Elg’tsinning mamlakatimizga rasmiy tashriflari, safar

davomida qabul qilingan hujjatlar, ayniqsa,  1998-2007 yillarga mo’ljallangan iqtisodiy

hamkorlik to’g’risidagi shartnoma o’zaro aloqalarni mustahkamlashda muhim ahamiyatga ega

bo’ldi. V.Putin prezident sifatida ilk safarni O’zbekistondan boshlaganligi ham Rossiya

rahbariyati mamlakatimizni o’zining strategik sheriklaridan biri, Markaziy Osiyodagi  yetakchi

davlat deb bilishidan dalolat beradi.

O’zbekiston, Qozog’iston, Qirg’iziston o’rtasida yagona iqtisodiy makon tashkil etish

haqida imzolangan shartnoma Markaziy Osiyo integratsiyasi yo’lidagi ilk qadam bo’lgan edi.

1998 yili bu shartnomaga Tojikiston ham qo’shildi. Hozirgacha o’zaro hamkorlik haqida 150 dan

ortiq hujjat imzolandi. Endilikda Davlatlararo kengash ishlab turibdi, Hamdo’stlik dasturlarini

ro’yobga chiqarish bo’yicha ijroiya qo’mita, Markaziy Osiyo hamkorlik va taraqqiyot banki

tashkil etilgan. Mazkur integratsiya xalqimizning manfaatlariga to’la mos keladi, mintaqamizda

barqarorlik va tinchlikni mustahkamlashga yordam beradi.  2000 yil 20-21 aprelg’ kunlari

O’zbekiston, Qozog’iston, Qirg’iziston va Tojikiston prezidentlarining Toshkentda bo’lib o’tgan

uchrashuvi chog’ida imzolangan terrorizmga, siyosiy va diniy ekstremizmga, xalqaro uyushgan

jinoyatchilikka qarshi kurash yuzasidan birgalikdagi harakatlar to’g’risidagi shartnoma bunga

misol bo’la oladi.

Mamlakatimiz rahbari o’zining «O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid,

barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» kitobida tarixni mojarolar va adovat emas, balki

xalqlar

o’rtasida

hamkorlik

va

ishonch

olg’a

harakatlantiradi,

deb

ta’kidlagan

edi.

O’zbekistonning keng miqyosli xalqaro aloqalari ana shu fikrning amaliy ifodasidir.