Fure almashtirish va uning tavsifi


Download 0.49 Mb.
Pdf ko'rish
Sana31.03.2023
Hajmi0.49 Mb.
#1312241
Bog'liq
Rostlanuvchi obyektlarning xossalari



ROSTLANUVCHI
OBYEKTLARNING XOSSALARI
Tayyorladi: Nurmurodov I


Kimyo va oziq-ovqat sanoatining texnologik jarayonlari o‘zining murakkabligi va xilma-xilligi
bilan ajralib turadi. Bunga sabab, ishlatiladigan xomashyo turlarining ko‘pligi, zarur energiya
manbalarining turlari va xomashyoni qayta ishlash jarayoni bosqichlarining soni, jarayon
davrlari
tavsiflarining
vaqtdagi
o‘zgarishlaridir.
Har
bir
texnologik
jarayon
o‘zining
kerakli
yo‘nalishda
o
‘tishiga
teskari
ta’sir qilishga intilgan, ya’ni ichki va tashqi kuchlar ta’siriga uchraydi. Tizimning ishlash paytida
jarayonning chiqish o‘zgaruvchilari berilgan shartlarga muvofiq bo‘lishi uchun tizimga
boshqaruvchi (odatda, xomashyo tarkibi yoki boshqa xususiyatlarni o‘zgartirish kabi) ta’sirlar
ko‘rsatiladi.
Tipaviy
jarayonlar
uzluksiz
yoki
diskret
(uzlukli)
bo‘lishi
mumkin.
Xomashyo, energiya, katalizatorlar berilib, boshqaruvchi ta’sir ko‘rsatilishi mobaynida
texnologik jarayonda uzluksiz
mahsulot ishlab chiqarilsa
, bu jarayon uzluksiz deyiladi. Nisbatan
qisqa vaqt, ya’ni minut, soat, kunlar oralig‘ida muayyan qiymatda (ko‘pincha donali) mahsulot
ishlab chiqariladigan jarayon diskret (uzlukli) deyiladi. Bunda xomashyo va yarimfabrikatlar
reglamentda ko‘rsatilgan qiymatda aw aldan belgilangan ketma-ketlikda kiritiladi.
Boshqarishning
avtomatlashtirilgan
tizimlari
ikkala
jarayon
uchun
ham
qo‘llaniladi, lekin so‘nggi vaqtlarda uzluksiz texnologik jarayonlarni boshqarish borasida katta
yutuqlarga erishilmoqda.


Tipaviy jarayonlarning boshqa tasnifi uchun qayta ishlab
chiqariladigan
xomashyo agregat holatining belgisi va uning fazali o'zgarishlari asos
bo‘lishi mumkin. Bunga suyuq, gazsimon, bo‘tqasimon, qattiq, 
sochiluvchi, tolali materiallar oqimini boshqaruvchi tizimlarni misol
qilish mumkin. 
Texnologik jarayondagi (mexanik, gidromexanik, issiqlik va massa
almashuvchi, diffuzion, kimyoviy, mikrobiologik va
kombinatsiyalashgan) bog‘lanishlarga asoslangan tasnif mukammal
tasniflardan biridir. Tipaviy jarayonlar, ko‘pincha, 
determinatsiyalashgan tizimlardan iborat bo‘lib, kirish va chiqish
o‘zgaruvchilari awaldan m a’lum va o‘zgaruvchilar o‘rtasida muayyan
bir ma’noli bog‘lanish mavjud.


Obyektning g‘alayon paydo bo‘lganidan so‘ng odam yoki Avtomat 
rostlagich yordamisiz yana muvozanat holatiga qaytish xususiyati о 
‘zo ‘zidan to‘g ‘rilanish deyiladi. 0 ‘z-o‘zidan to ‘g‘rilanishning sonli
qiymati o‘z-o‘zidan to‘g‘rilanish darajasi (koeffitsiyenti) va tarqalish
tezligi orqali baholanadi.
O‘z-o‘zidan to‘g‘rilanish darajasi p g‘alayonlovchi ta’sirning shu ta’sir
natijasida sodir bo’ladigan rostlanuvchi kattalikning chetga chiqishiga
bo‘lgan nisbatiga teng:


bu yerda: 𝒈
𝟏
— obyektdagi modda yoki energiyaning nisbiy
qo'shilishi; 𝒈
𝟐
— obyektdagi modda yoki energiyaning nisbiy
ayirmasi sarfi; gΔ — rostlanuvchi
obyektdagi ko‘rilayotgan vaqt mobaynida yoki energiyaning
qo‘shilishi va arfming
nisbiy ayirmasi; Δα — rostlanuvchi obyektning nisbiy chetga chiqishi; 
o‘z-o‘zidan
to‘g‘rilanish darajasi oichovsiz kattalik.

Download 0.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling