G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I


 - rasm.Fazali dalnomerning ishlash sxemasi


Download 6.42 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/199
Sana30.10.2023
Hajmi6.42 Mb.
#1735273
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   199
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

7.10 - rasm.Fazali dalnomerning ishlash sxemasi 


94 
bu yerda (λ= u / f) - elektromagnit tebranish to’lqin uzunligi.
Fazali dalnomerlar afzalligi (D) qiymatini yuqori aniqlikda, 1:1 000 - 1:1 500 
tebranish davrining hissasiga teng o’lchashdan iborat.
Hozirgi zamon fazali dalnomerlarda elektromagnit tebranish chastotasi 
(f =108Gts), tebranish davri (T= Т=10-8s), vaqt o’lchash aniqligi (mt=10-11sni) 
tashkil qiladi.(Mt) vaqt davomida elektromagnit tebranishlar havoda3 mm ga yaqin 
masofani bosib o’tadi.
Shunday qilib, fazali dalnomerlar masofani mm aniqlikda o’lchash imkonini 
beradi. 
(56) formuladagi (N)har qanday butun son qiymatga ega bo’lishi mumkin, bu 
esa formulani yechishda noaniqlikka olib keladi. Masalani yechish uchun bir tekis 
chastota usuli va belgilangan chastota usuli qo’llaniladi. Bu usullardan qaysi biri 
qo’llanilganiga qarab dalnomerning konstruktiv chizmasi va texnik ko’rsatkichlari 
ma’lum darajada o’zgaradi.
Hozirgi paytda ishlab chiqarilayotgan dalnomerlarda uzatgich va qabul 
qilgich moslamalari bir blokda joylashgan va u chiziq bosh uchi nuqtasida 
markazlashtiriladi, qaytargich esa chiziqning oxirgi uchida o’rnatiladi. Ularda(t) 
qiymatini o’lchash ikki usulda bajariladi: bevosita impulsli deb ataluvchi elektron 
sekund o’lchagich bilan va bilvosita, modullashtirib qaytargichga yuborilgan nur 
oqimi bilan undan qaytib kelganini fazasi bo’yicha solishtirib aniqlash usuli bilan. 
Elektron dalnomerlar bo’yicha qabul qilingan standartga asosan ular aniqligi 
va vazifasiga qarab 3 guruhga bo’lingan: (G, Pva T) guruhlar, ularning tavsifi 8-
jadvalda keltirilgan. 
(G) va (P) guruhlariga kiruvchi dalnomerlar davlat geodezik tarmoqlarini 
barpo etishda va amaliy geodezik ishlarda qo’llanadi. (T) guruhi esa zichlash 
tarmoqlarini barpo etish va topografik ishlarda ishlatiladi.


95 
7.1-jadval 

Download 6.42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling