Gatda ma’lumotlarni fazoviy tahlil qilish

5.2. Fazoviy ob’ektlar munosabatlarini tahlil qilish
Munosabatlarni tahlil qilishda binar munosabatlar muhim munosabatlardir. Bu munosabatlarni qo‘llagan holda ikkita fazoviy ob’ektlarning munosabatlari tahlil qilinadi, bunda ushbu ob’ektlar turli tipda: nuqtali, chiziqli va maydonli bo‘lishi mumkin. Binar munosabatni aniqlashda quyidagi savolga javob berish zarur: ikkita ob’ekt berilgan munosabatlardami? Aynan binar munosabatlar asosida GATda ma’lumotlarni fazoviy tahlil qilishning asosiy mexanizmi bo‘lmish fazoviy so‘rovlar tuziladi. Asosiy binar munosabatlarni ko‘rib chiqamiz.
“Mos keladi” munosabati. A ob’ektning uzelli cho‘qqilari V ob’ektning uzelli cho‘qqilariga mos kelsa, bu ikki ob’ekt ushbu munosabatda bo‘ladi.
“O‘z ichiga olagan” munosabati. Agar A ob’ekt V ob’ektni o‘z ichiga olsa, ya’ni V ob’ektning chegaralari to‘laligicha A ob’ektning chegaralari ichida bo‘lsa, bu ikki ob’ekt ushbu munosabatda bo‘ladi (5.1-rasm). Shubhasizki, bu munosabat faqat teng o‘lchamli ob’ektlarga qo‘llanilishi mumkin (ob’ektlarning o‘lchamligi borasida 3.1-bandga qaralsin).
Ba’zi GATlarda bu munosabat ikkita variant bilan taqdim etiladi. Birinchi variant aynan shunday nomga ega, biroq A ob’ekt V ob’ekt bilan emas, balki uning sentroidi bilan solishtiriladi. Bunday yondoshuv ancha tezroq tahlil qilish imkoniyatini beradi, biroq u to‘la aniqlikni kafolatlamaydi. Ikkinchi variant odatda “o‘z ichiga to‘la oladi” deb ataladi. Bu holda A ob’ekt V ob’ektning o‘zi bilan solishtiriladi.

O‘z ichiga oladi