Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.76 Mb.
bet44/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ГОДОГРАФ Годограф (юн.— йул ва ёзиш )— сейсмологияда сейсмик тўлқинларнинг
манбадан кузатиш нуқтасигача етиб
келиш вактининг масофага боглиқлигини кўрсатадиган график. Г. қуйидагича фарқланади: баъзи бир майдонларда ўтказиладиган кузатишлар Ер
юзасининг бир чизиғи атрофида олиб
борилса, чизиқсимон Г. дейилади.
Шунда қўзгатиш манбаи кузатиш чизигида жойлашган бўлса, бўйлама Г.,
кесим чизиғидан узоқрокда жойлашган бўлса, кўндаланг Г. деб аталади.
Сейсмик қидирув ишларида кўпинча
чизиқсимон Г. кўлланади. Бир манбага тегишли кузатиш майдонидан олииган ва шу майдоннинг икки томонида
жойлашган қўш Г. ҳарама-қарши Г.
дейилади. Сейсмик тўлқинлар Г.
сейсмик қидирув ҳакида асосий манба ҳисобланади. Уларга асосланиб,
тўлқин турлари туғри, қайтарилган,
синик ва чуқурлашган сари тезлик ўзгариши қонуни, чуқурлиги, қайтарилган ва синдирилган юзалариииг шакли аникланиши мумкин.

ГОЛОҚЕН
Голоқен (юнон. ке— янги)буйича вюрм музлигидан кейин ҳосил бўлган тўртламчи қатламлар. Пастки чегараси — 10минг йил. Син.: музликдан кейинги давр, ҳозирги замон чўкиндилари.

ГОМОГЕНИЗАҚИЯГомогенланиш — якка таркибли, икки ёки иккидан ортиқ фазалардан иборат тизимнинг босим ва ҳарорат ўзгариши туфайли бир фазали — гомоген тизимга
айланиш жараёни. Гомоген тизимларда таркиби физик хоссалари бир-биридан ажралиб турадиган қисмлар бўлмайди. Г. физик кимё тизими бўлиб, геологиянинг генетик минералогия, петрология, асосан термобарогеохимия содаларида кенг қўлланилади.

ГОНДВАНА Гондвана — Ж ан .
я. ш. да мавжуд бўлган тахмини
китъа. Ҳиндистондаги Вана вилоятидаги гондлар кабиласи номидан олинган. Г. кўпгина геологларнинг фикрича, палеозой (тошкўмир даври) ва
қисман мезозой эрасида (юра даври)
мавжуд бўлган. Г. геологик кесмасининг куйи қисми музлик тиллитларидан, юқори қисми эса кўмир қатламларидан тузилган. Айни шу ёшдаги ва тўзилишдаги ётқизиклар Ж ан. я.
ш., даги бошқа қитъаларда хам учрайди. Г. Ж ан. Американинг қатта
қисмини, Африканинг энг шимоли б-н
энг жанубидан ташқари ҳамма қисмини, Арабистон я. о. ни, Ҳиндистон
я. о. ни. Австралияни ва Антарктиданинг кўп қисмини ўз ичига олган. Бу
китъалар бир-бирндан океан тубининг спрединги туфайли бўлиниб кетган, натижада Ҳинд ва Атлантик
океанлари пайдо бўлган. Г. нинг шим.
я. ш. даги тахминий тенгкури Лавразия хисобланади. Бу икки ўта қатта
китъаларнинг бир бутун бўлганлиги
Пангея деб аталган.

ГОРИЗОНТ Горизонт — горизонтал буйлаб бир хил ёшдаги т. ж .
ларини бирлаштирувчи ёрдамчи стратиграфия бирлик. Г. т. ж . ларида учраган хайвон ва ўсимлик колдиклари,
жинсларнинг пайдо бўлиш шароити,
таркиби, қадимги иқлим ва бошқа
хусусиятларига қараб ажратилади. Г.
айрим минтакаларда геологик ривожланишининг маълум босқичида пайдо бўлади. Одатда. Г. га биринчи ўрганилган жойига ҳараб географик ном
берилади.


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling