Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.88 Mb.
bet23/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

БИОСТРАТИГРАФИЯБиостратиграфия (ИоНо, 1909). 1. Асосан палеонтология усули асосида тадқиқотлар олиб борувчи стратиграфия соҳаси. 2. Стратиграфия палеонтологияси, яъни палеонтологиянинг бир қисми
ётқизиқларнинг геологик ёшини аниқлашда олинган маълумотлардан фойдаланади. 3. Палеонтология усуллари
ёрдамида ишлаб чиқилган, маълум
бир геологик ҳудудда ривожланган,
маълум бир қатламлар стратиграфияси.

БИОСФЕРАБиосфера — сайёрамизнинг тирик моддалар мажмуини ташкил қилган, тирик организмлар тарқалган Ернинг ҳаётга макон бўлган, мураккаб ташқи қобиги. Б.
д а тирик модда оғирлиги 10й —2.1018т. га яқин. Б. тропосферадан — Ернинг ҳаво қобири пастки қисми, сувлар билан қопланган қисми (гидросф ера) ва (литосфера) қобирининг қаттик ер (2—3 км чуқурликкача) дан ташкил топган. Б. нинг ионосферага
ўтиши ҳаётнинг тарқалиш чегараларини кенгайтиради.

БИОТИТ— Биотит (француз минералоги Ж. Б. Био комига қуйилган)—т.ж. лари ҳосил қилувчи м-л. Варакасимон таркибли силиқатлар гурҳига мансуб «қора» слюда. Кимёвий
ифодаси К (Мй, Ре)3 (А1, Ре) О10[ОН,Р]2 Мон. сингонияли. Псевдогексагонал (сохта гексогонал), олти қиррали калта призмага ўхшаш, (001) ёки яхши ривожланган, тахланган варақларга ўхшаш кристаллар ҳосил қилади; айрим япрокчалари ва агрегатлари ҳам тез- тез учрайди. Уланиш юзаси 001 буйлаб ўта мукаммал. Қат. 2—3 с. о р. 3,02—3,12. Ялтироклиги шишасимон, баъзан садафсимон. Юпка варақлари шаффоф, эгилувчан, хлорид кислота кучсиз таъсир этади, кучли сульфат кислотада парчаланади. Таркибида рубидий, цезий, литий кальций, барий, ванадий, мис ва б*
элементлар хам учрайди. Ўрта ва нордон интрузив жинслар, отқинди. пегматит томирлар, метаморфик жинслар амфибол ва мусковит, хлорит ёки вермикулитлар билан бирга учрайди .Б. лар асосан эндоген жараёиларда амфибол ва пироксенлар ҳисобига пайдо бўлади. Майдалангая биотит «КУРУН суркаш материаллари» тайёрлашда, флогопит электр, иссиклик изоляторлари сифатида, вермикулит қурилишда ишлатилади. Б. кукунидан буёк олинади. Ўрта Осиёда кенг тарқалган.

БИРЮЗА— Феруза — минерал. Кимёвий таркиби Си. А16 [Р04]4 [0Н ]85Н20
Триклин сингонияли. Яширин кристалли яхлит массалар, куртаксимон
агрегатлар, пуст ва томирлар ҳосил
қилади. Яшил, хаворанг, зангори-хаворанг. Жилосиз, хира, мумсимон.
Синган юзаси бир оз чиғаноқ сиртига
ухшаб кетади. Қат. 5—6 с. о р . 2,6— 2,83. Ф. нураш шароитларида ер юзасидаги мисли эритмаларнинг алюминий (дала шпати билан фосфор (апатит) ва б. бирикмалар)га бой т. ж.
ларига таъсир этишдан, кўпинча, лимонит, халцедон б-н бирга ҳосил бўлади. Энг яхши феруза бир неча юз
йиллар давомида Мадан конидан
(Эронда Нишопур шаҳри якинида)
олинар эди. Энг йирик конлари Вади — М агара (Синай я. о. д а), АКШ -
да Лос-Серрильос (Нью-Мексика
ш тати), Ўзбекистонда Қурама, қизилқум тоғларида, қоратепа (Самарканддан ж. д а) ва э$оказо. Заргарликда кимматбаҳо тош сифатида ишлатилади.

БИТУМ — Мрм, углеводород бирикмаларининг оксидланмаган қисмларидан иборат бўлиб, тимқора
рангли, енгил учувчан, ёнувчан мум,
мае., нефть, асфальтлар, тоғ муми ва
шу кабиларнинг умумий номи.


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling