Газ саноати хусусида умумий маълумотлар

Аl
2
 (SO
4
)
з
 Са (НСО
з
)
2
 = 3 СаSO
з
 + 2 Аl (OН)
з
 + 6 СО
2 
 
Реакция натижасида коагуляция жараёни эритмадаги РН кўрсатгичи-
га боғлиқ бўлиб, РН>7 бўлганда реакция яхши кечиши аниқланган. Бу 
ҳолатни ҳосил қилиш учун сувга сўндирилган оҳак (Са(ОН)
2
) қўшиш би-
лан эришилади, яъни эритманинг ишқорлиги оширилади. 
Сув таркибида (қатламга ҳайдаладиган) темир тузлари миқдори
0,0002 кг/м
3
бўлганда қатлам шароитида уларнинг қудуқ тубига темир ик-
ки оксиди сифатида ўтириши кузатилади. Бу ҳолат қатламнинг ўтказув-
чанлигини кескин камайтириб, унда мўлжалланаётган ва олиб борилаётган 
жараёнларни мутлақо издан чиқариши мумкин. Шунинг учун темир туз-
ларидан сувни тозалаш тақозо қилинади. Бунинг учун сувга оҳак солинади 
ёки унда аэрация жараёни содир этилади. Бунда темир бикарбонати пар-
чаланиб кетади: 
Fе ( НСО
з
)
2 
= Fе (ОН)
2
 + 2 СО
2 
 
Темирнинг икки валентли гидро оксиди аэрация жараёнида кисло-
род билан бирикиб унинг уч валентли гидро оксидига айланади ва филь-
трация жараёнида сувдан ажратиб олинади. 
Fе (ОН)
2
 = 2Н
2
О + О
2
 + 4Fе (ОН)
з 
Шуни алоҳида қайд қилмоқ лозимки, темир тузлари пўлат қувурла-
рининг занглаши натижасида ҳосил бўлиши мумкин ва у ҳам сувлар тар-
кибида бўлиб, қатламга ҳайдаш натижасида анча зарар келтириши мумкин. 
Бу ҳолат айниқса ҳайдовчи кудукларнинг маҲсулдорлиги паст бўлганда 
кўзга ташланади ва ўзининг зарарини намоён қилади. Қувурларнинг 
занглашини олдини олиш учун сувларни нейтраллаш лозим бўлади. Бу-
нинг учун кислотали ҳолатни нейтраллаш мақсадида сувга ишқорлар 
кўшилади. Бундай ҳолатларда қувур деворларида кальций карбонати ҳосил 
бўлади ва у қувур деворларини занглашдан асрайди. 
Сувлардаги моддалардан карбонат ажралиб чиқиши ёки сувда эриган 
бўлиши сувнинг ишқорлик даражасига боғлик бўлади.