Gemoglabin

Gemoglabinning tuzilishi va uning yordamida kislarod tashish Reja; 1. Gemoglabinning tuzilishi. 2. Gemoglabinning vazifalari. 3. Kislarod tashishdagi ishtiroki.

Gemoglabin.

• Oqsil-globin va gem deb ataladigan temirprotoporfindan iborat bo’lgan bu metalloprotein gemoglabin deb atalib, u qizil qon tanachalari- eritrositlar tarkibida bo’ladi. Uning fiziologik funksiyasi kislorodni o’pkadan to’qimalarga tashishdan iborat.

Gemoglobinning tuzilishi

Gemoglobinning tuzilishi

.Gem molekulasi markazida joylashgan ikki valentli temir atomi ikki pirrol halqalarining azot atomlariga asosiy bog’lar bilan, qolgan ikkitasi qo’shimcha bog’lar bilan birlashgan.

Gemoglobin tabiatda uchraydigan barcha moddalar orasida molekulyar kislorod bilan qaytalama birikish qobilyatiga ega bo’lgan birdan bir moddadir. Bu xususiyat gemoglobinning qizil qon tanachalari ichida kislorodni tashib yurishdan iborat g’oyat muhim biologik ahamiyatini belgilaydi. 1gr gemoglobin eritmada normal sharoitda, taxminan, 1,36ml kislorod bilan birikadi. Uning prostetik gruppasi yoki oqsil qismi biror ximiyaviy o’zgarishga uchrasa, bu xususiyat yo’qoladi.

Konyugatsiyalangan oqsillarning muhim bir gruppasi prostetik kovalent va nokovalent bog’langan rangli moddalarni tutadi. Bunday murakkab oqsillar xromoproteinlar (xroma- yunoncha rang, bo’yoq) deyiladi. Turli xromoproteinlarning oqsil bilan bog’langan rangli gruppasi har xil organik birikmalar sinfiga kiradi va o’z tarkibida turli metallar- temir, mis, magniy, molibden yoki rux tutadi. Bu gruppaga gemproteinlar va temirporfirin enzimlar, flavoproteinlar, xlorofill- oqsil kompleksi kiradi.

Konyugatsiyalangan oqsillarning muhim bir gruppasi prostetik kovalent va nokovalent bog’langan rangli moddalarni tutadi. Bunday murakkab oqsillar xromoproteinlar (xroma- yunoncha rang, bo’yoq) deyiladi. Turli xromoproteinlarning oqsil bilan bog’langan rangli gruppasi har xil organik birikmalar sinfiga kiradi va o’z tarkibida turli metallar- temir, mis, magniy, molibden yoki rux tutadi. Bu gruppaga gemproteinlar va temirporfirin enzimlar, flavoproteinlar, xlorofill- oqsil kompleksi kiradi.