reja - Geodeziya so’zining ma’nosi
- Qadimda geodeziya fanining o’rni
- Olimlarning fikri
geodeziya
Geodeziya so’zining ma’nosi - Geodeziya grekcha so‘z bo‘lib, geo (geo) –yer, deziya (dazio) bo‘lish, ya’ni yerni bo‘lish degani. Bu so‘z geodeziyani kelib chiqishini ko‘rsatadi, lekin uning hozirgi vaqtdagi mazmun va mohiyatini ifodalamaydi. Yerni kichik bo‘laklarga bo‘lish maqsadida bajarilgan o‘lchash ishlari odamlarga qadim zamonlardan ma’lum.
geodeziya
Qadimda geodeziya fanining o’rni - Qadimgi Misrda, Nil daryosi vodiysida dehqonchilik juda rivojlangan, lekin suv toshqini sababli yer uchastkalarining chegaralarini o‘zgarib turganligidan misrliklar chegaralarni qaytadan belgilash, unumdor yerlarni qismlarga bo‘lish bo‘yicha yer o‘lchash ishlari bilan tez-tez shug‘ullanganlar. Tigr va Yefrat daryolarini vodiylarida sug‘orish ishlarini amalga oshirish maqsadida katta ishlar amalga oshirilgan, bunday ishlarni geodezik ishlarsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Qadimiy ulkan inshootlarni qurilishi ham geodezik o‘lchashlarsiz amalga oshirib bo‘lmasligi aniq. Harbiy masalalarni yechishda ham qadimdan geodezik o‘lchashlardan foydalanilgan. Eramizgacha bo‘lgan uchunchi asrlardan boshlab geodeziya oldida yer o‘lchamlari (kattaliklari) va shaklini aniqlash bo‘yicha ilmiy masalalar qo‘yildi.
geodeziya
Qadimgi grek olimi Pifagor (eramizdan oldingi 580-500 yillar) yer sharsimonligini taxmin qilgan. Filosof Aristotel (eramizdan oldingi 384-322 yillar) yer sharsimon va o‘lchamlari katta emas degan fikrni bildirgan. Yer sharining kattaligini aleksandriyalik (Misr) olim Erastosfen (eramizdan oldingi 276-195 yillar) aniqlagan. - Qadimgi grek olimi Pifagor (eramizdan oldingi 580-500 yillar) yer sharsimonligini taxmin qilgan. Filosof Aristotel (eramizdan oldingi 384-322 yillar) yer sharsimon va o‘lchamlari katta emas degan fikrni bildirgan. Yer sharining kattaligini aleksandriyalik (Misr) olim Erastosfen (eramizdan oldingi 276-195 yillar) aniqlagan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
