Gеologiya va minerologiya asoslari ” fanidan o’quv- uslubiy majmua bakalavriat yо`nalishlari: barcha ta’lim yо`nalishlari uchun urganch-2012 Mundarija

Қайта ўзгарган тоғ жинсларни таърифлаш (қум, тошлар, мармарлар ва бошқалар)
Метоморфик жинслар ҳар хил жараёнлар натижасида магматик ва чўкинди жинслардан ҳосил бўлади. Бу жинслар кучли босим юқори ҳарорат таъсирида ўзгариши натижасида тузилади. Метоморфик тоғ жинслар структураси, қовушқоқлиги ва таркибига кўра бошқа типдаги тоғ жинсларидан фарқ қилади. Метоморфик тоғ жинслари минераллик таркибига кўра гнейсларга, кварцитларга тоғ шпати ва слюдаларга бўлинади.


Геологик хариталар турлари билан танишиш ва тузиш йўлларини ўрганиш
Географик хариталар масштабига қараб майда масштабли, ўрта масштабли ва йирик масштаблик хариталарга бўлинади. Улар ернинг тузилиши харитаси литологик, фойдали қазилмалар, геоморфологик, гидрогеологик ва бошқа хариталарга бўлинади.


Мустақил иш
Қуёш систамесининг пайдо бўлиши ҳақида таълимотлар. Ернинг зичлиги, гравитацион хоссаси, магнитнийлилиги, ер шарида иссиқликнинг тарқалиш ва радиоактивлик қонуниятлари. Тупроқнинг она жинсини ҳосил қилувчи асосий минерал ва тоғ жинслари ҳосил бўлиши, хоссалари ва кимёвий таркиби. Геологик текшириш усуллари ҳақида тушунча. Геохронологик жадвал (Г.П.Горшков, Ю.А.Косигин бўйича) қўшимчалар билан ўрганиш ва тахлил қилиш. Неотектоник ҳаракатлар ва уларни турлари. Ер қобиғининг физик хоссалари ва кимёвий таркиби. Метаморфик тоғ жинсларини жадвал бўйича аниқлаш ва тахлил қилиш. Географик зоналар бўйича тупроқ ҳосил қилувчи жараёнлар. Атмосфера ва унинг тузилиши, кимёвий таркиби. Эол лёсси, тошли чўллар, қумли чўллар, тақирли чўлларни ҳосил бўлиши, тузилиши, уларни ўрганишни аҳамияти.
Зилзила, уни келтириб чиқарувчи омиллар, тарқалиши, оқибатлари. Табиатни муҳофаза қилиш. Техноген жараёнлар, моддаларнинг аралашувида элементларни тарқалишида, ер юзасини ва ландшафтни ўзгаришида одамнинг ва техниканинг роли.

Мустақил ишни ташкил этишнинг шакли ва мазмуни

Мустақил ишни тайёрлашда “Геология ва геоморфология асослари” фанининг хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда талабага қуйидаги шакллардан фойдаланиш тавсия этилади:

• дарслик ва ўқув қўлланмалар бўйича фан боблари ва мавзуларини ўрганиш;

• 
  тарқатма материаллардан фойдаланган ҳолда фаннинг маърузалар қисмини ўзлаштириш;
  
• 
  автоматлаштирилган ўргатувчи ва назорат қилувчи тизимлар билан ишлаш;
  
• 
  махсус адабиётлардан фойдаланган ҳолда, фан бўлимлари ёки мавзулари устида ишлаш;
  
• 
  ўқув жараёнида фойдаланиладиган янги техникаларни, аппаратураларни, жараёнлар ва технологияларни ўрганиш;
  
• 
  фаннинг талаба томонидан ўқув-илмий-тадқиқот ишларини бажарилиши билан боғлиқ бўлган бўлимларини ва мавзуларини чуқур ўрганиш;
  
• 
  масофавий (дистанцион) таълимдан фойдаланиш ва ҳ.к.
  

Курс бўйича мустақил таълим талабаларга олдиндан бериб қўйилган мавзулар бўйича курс иши, реферат, хариталар чизиш ва таҳлил қилиш, жадваллар тo’лдириш, қo’шимча маълумотлар тўплаш орқали амалга оширилади.

Мустақил иш учун қуйидаги мавзуларни чуқур ўрганиш тавсия этилади:

1. 
   Ернинг шакли, катталиги ва харакати;
   
2. 
   Геосфералар кесимини чизиш;
   
3. 
   Топографик хариталардан фойдаланиб рельеф турларини ва шаклларини аниклаш;
   
4. 
   Литосферанинг асосий тектоник-структуравий элементлари, уларнинг ривожланиши ва жойлашиши;
   
5. 
   Минераллар тўғрисида умумий тушунча ва уларнинг халк хужалигида ишлатилиши;
   
6. 
   Экзоген ва эндоген жараёнларга чизмалар чизиш;
   
7. 
   Ўзбекистоннинг геологик харитасини буяш;
   
8. 
   Геоморфологик хариталар, кесимлар. Ўзбекистоннинг геоморфологик харитаси;
   
9. 
   Ўзбекистон Республикаси худуди рельефининг генетик турларини тавсифлаш;
   
10. 
    Нисбий ва мутлак геохронологияни урганиш методлари.