Gerbariy tarixi haqida qisqacha

Quritish usullari
Bu ish nam tortib qolgan qog’ozlarni quruqlari bilan almashtirib, shamollatish va qizdirish orqali amalga oshiriladi. Statsionar presslarda odatda faqat qog’oz almashtirish usulidan foydalaniladi. Gerbariy setkalari yordamida quritish ancha qulay hisoblanadi. Bunda har qaysi setkaga 15-20 ta o’simlik joylanib, uni shamollatish va bir oz isitish ham mumkin. Bu usulda qog’ozlar almashtirilmaydi, balki har kuni o’simliklarni teskari joylash bilan cheklaniladi. Bunda eng ustidagi o’simlik o’rtaga, o’rtadagilar ustiga olinadi. Quritilgan o’simliklar esa pressdan olinib alohida joyga qo’yiladi. Gerbariy uchun tayyor bo’lgan o’simlikni 2 usulda tekshirib ko’rish mumkin: birinchisi, to’la quritilgan o’simlikni bandidan ushlab turganingizda, u tik turadi va egilmaydi, ikkinchisi, o’simlikning kichik bir qismi sindirib ko’rilganda u “qirs” degan tovush chiqaradi.
Montirovka
Foydalanish uchun yig’ilgan gerbariy montirovka qilinadi. Quritilgan o’simlik oq qog’ozga tikiladi va yorlig’i shu qog’ozga biriktirib qo’yiladi. Buning uchun 42×28 sm li o’lchamda qog’oz tayyorlanadi. Montirovka uchun uchi o’tkir qaychi va pinsetlar ishlatiladi. Montirovkalashdan maqsad gerbariyga shakl berish, kelgusida uni yaxshi saqlash va to’g’ri foydalanish uchun qulaylik yaratishdan iborat. Odatda gerbariy uzoq muddat saqlanadi. Shuning uchun ham gerbariy tayyorlashdan sifatli materiallardan foydalanish kerak. Montirovka uchun eng yaxshi vatman qog’ozi va shunga o’xshash yumshoq qog’ozlardan foydalanish mumkin. O’simlikni qog’ozga biriktirishning eng qulay usuli 10-raqamli g’altak ipi yordamida o’simlik tana qismini va shoxchalarini qog’ozga tikish hamda ingichka qismlarini ensiz qog’oz bilan yopishtirishdan iborat. Montirovkalashda skochlardan foydalanish tavsiya etilmaydi.
Gerbariy varaqlariga yopishtiriladigan yorliqlarga quyidagi ma’lumotlar yozib qo’yiladi:
1)o’simlikning mahalliy nomi, ilmiy nomi va u qaysi oilaga mansubligi; 2)o’simlik o’sib turgan joy;
3)o’simlik o’sib turgan muhit;
4)o’simlik yig’ilgan vaqt;
5) o’simlikni yig’ib kelgan o’quvchining ismi va familyasi;
6)gerbariyning tartib raqami.