Gestalt psixologiyasi ne?

Gestalt psixologiyasi ne?
Gestalt psixologiyasi - bul insan aqlini hám pútkil turpayın sáwlelendiretuǵın pikirlew mektep. Gestalt psixologiyasi átirapımızdaǵı dúnyanı logikalıq jaqtan tuwrı túsiniwge háreket etkende, biz hár bir kishi komponentke itibar bermeymiz.
Bunıń ornına, ongimiz ob'ektlerdi jáne de úlken bólektiń bir bólegi retinde hám quramalı sistemalardıń elementleri retinde qabıllawǵa beyim bolıp tabıladı. Psixologiya mektep insan sezimin hám hisini úyreniwdiń zamanagóy rawajlanıwda zárúrli rol oynadı.
Gestalt psixologiyasɪhɪń qısqasha tariyxı
Max Wertheimerning jumısında payda bolǵan Gestalt psixologiyasi bólekan Wilhelm Wundttɪń sistemalı dúzilisine juwap retinde qáliplesti.
Wundt psixologiyalıq máselelerdi eń kishi bólegine sıńırıwdan mápdar bolǵan bolsa -de, Gestalt psixologları aqli hám turpayın kóriwden mápdar edi. " Gestalt" háreketiniń tiykarǵı principi sonda, olardıń barlıǵı onıń bólimleri summasınan úlkenlew bolıp tabıladı.
Psixologiyaning bul tarawı rawajlanıwına Immanuil Kant, Ernst Mach hám Johann Wolfgang von Goethe sıyaqlı bir qatar oyshıllar tásir kórsetdi.
Gestalt psixologiyasining rawajlanıwına bir kúnde vertgeymerning gúzetisleri tásir kórsetdi. Ol oyınshıq stroboscopni satıp aldı hám ol kóringen háreketti eliklew ushın operativ izbe-iz súwretlerdi kórsetiw etdi. Keyinirek Phi fenomeni túsinigin usınıs etdi, ol jaǵdayda gezegi menen miltillovchi shıralar anıq háreketke aylanıwı múmkin.
Basqa sóz menen aytqanda, biz hesh háreket etpeytuǵın háreketti sezamiz. Filmler anıq hárekettiń bir mısalı bolıp tabıladı. Háreketsiz ramkalar izbe-izligi menen hárekettiń illyuziyasi payda boladı.
" Gestalt teoriyası" dıń tiykarǵı " formulası" sol tárzde ańlatılıwı múmkin ", dep jazǵan Maks vertxaymer, " Turpayı olardıń jeke elementleri menen belgilenmagan, lekin part-processlerdiń ózi pútkildiń ishki tábiyaatı.
Gestalt teoriyası bunday zatlardıń tábiyaatın anıqlaw ushın úmit ".
Ullı Gestalt psixologları
Gestalt psixologiyasɪna tásir kórsetetuǵın kóplegen oyshıllar bar edi. Eń ataqlı Gestalt psixologlarınıń geyparaları tómendegiler bolıp tabıladı:
Maks vertgeymer : Gestalt psixologiyasining ush tiykarlawshisidan biri retinde qaralatuǵın Wertheimer, phi fenomenining kontseptsiyası menen de belgili. Phi fenomeni hárekettiń illyuzsiyasini jaratıw ushın operativ izbe-izlilikde bir qatar háreketsiz suwretlerdi aqıl etiwdi óz ishine aladı.
Kurt Koffka: Gestalt psixologiyasining úsh tiykarlawshisi retinde belgili Kurt Koffka túrli qızıǵıwshılıqlarǵa iye bolıp, psixologiya, atap aytqanda, úyreniw, sezim qılıw hám esitiw qábiletin buzatuǵın kóplegen temalardı úyrenip shıqtı.
Wolfgang Kohler: Sonıń menen birge, Gestalt háreketi tariyxında tiykarǵı tiykarlawshiler bolǵan Kohler, sonıń menen birge, Gestalt teoriyasın " Barlıǵı onıń bólimleriniń ulıwma muǵdarınan basqasha" degen sózler menen ańlatpaladi. Sonıń menen birge, ol mashqalanı sheshiw boyınsha izertlewleri, strukturistlarning insan aqlini úyreniw jáne onıń minez-qulqlarına qarsılıq kórsetiw ushın isletgen pikirlerin sın pikir bıdırdıw menen de belgili.
Esaplaw shólkeminiń Gestalt nızamları
Kóbinese janıp -óshadigan shıralardıń kóbinese qanday háreketlanayotgani, mısalı, neon belgiler yamasa shıralar shıraları sıyaqlı qanday háreket etkenin payqadingizmi?
Gestalt psixologiyasina kóre, bul anıq háreket, biziń ongimiz kem maǵlıwmattı toldırǵanı ushın júz boladı. Bulardıń barlıǵı Birma -bir bólimlerdiń ulıwma muǵdarınan úlkenlew bolsa, in'ikos waqtında júzege kelgen bir neshe qıylı hádiyselerdi jańalıq ashıwına alıp keldi.
Gestalt psixologları insan in'ikosining qanday islewin jaqsılaw túsiniw ushın bir qatar nızamlardı, sonday-aq, uqsawlıq nızamların, Pragnanzni, jaqınlıq, úzliksizlikti hám jabılıwdı usınıs etdi.
Uqsawlıq nızamı soǵan uqsas zatlar birgelikte birlestirilishi múmkinligin kórsetedi. Eger saqna daǵı bir neshe ob'ekt bir-birine uqsas bolsa, siz olardı birgelikte birlestiresiz hám olardı bir pútkil dep bilesiz.
Mısal ushın, bir-birine biriktirilgen bir qatar dóńgelekler yamasa kvadratlar tek jeke sırtqı kórinisler ornına bir qatar ústinler retinde qaraladı.
Jaqınlıq nızamı, bir-birine jaqın zatlar gruppa retinde qarawǵa beyimligin kórsetedi. Mısalı, bir-birine jaqın turǵan bir neshe adamdı kórseńiz, mısalı, olardıń barlıǵı birdey social gruppanıń strukturalıq bólegi bolıp tabıladı.
Mısal ushın, restoranda jay iyesi yamasa styuardessa kútiw maydanında bir-biriniń janında otırǵan kisiler birgelikte otırıwǵa tayarlanıwların soranıwı múmkin. Rasında, olar tek bir-birine jaqın orında turıwları múmkin, sebebi kútiw maydanında júdá az bólme yamasa bular tek bir ashıq otırǵısh edi.
Gestalt psixologiyasi, insan in'ikosi átirapımızda ámeldegi bolǵan zattı kóriwdi emes, bálki, tek insannıń sezim-sezimleri haqqında oylawǵa járdem berdi. Biz qabıl etken zatlardıń kóbisi biziń motivlarimiz hám úmitlerimizden úlken tásir kórsetip atır.
Bir sózben
Gestalt psixologiyasi sın pikirge dus keldi, ásirese onıń kóplegen tiykarǵı túsinikleri ekspirik túrde anıqlaw hám izertlew qıyın bolıwı múmkin. Bul jantasıw psixologiyada ǵárezsiz pikir mektep retinde o'zligini joǵatǵan bolıwı múmkin bolsa -de, onıń tiykarǵı ideyaları pútkil psixologiya tarawına úlken tásir kórsetdi.
Gestalt psixologiyasi kóp tárepten psixologiya basqa tarawları tárepinen qısqartirildi, lekin ol úlken tásir kórsetdi. Gestalt psixologiyasining principlerinen tásirlengen basqa izertlewshilerdiń, atap aytqanda, Kurt Lewin hám Kurt Goldshteyn psixologiya tarawına úlken úles qosıp atırlar. Pútkil strukturalıq bólimlerden ayrıqsha ekenligi basqa tarawlarda da, atap aytqanda, mıy jáne social minez-qulıqtı túsiniwde de zárúrli rol oynadı.