O'tloq jarayonning ikkinchi belgisi - organik qoldiqlaming аnaerob tipda chirishining ustunligidir. Shuning uchun har уili kuzda quriydigan o'simlik qoldiqlari tamomila minerallashib ketmasdan, balki ulaming ko'p qismi gumusga aylanadi vа tuproqqa to'q-sur tus beradi. - O'tloq jarayonning ikkinchi belgisi - organik qoldiqlaming аnaerob tipda chirishining ustunligidir. Shuning uchun har уili kuzda quriydigan o'simlik qoldiqlari tamomila minerallashib ketmasdan, balki ulaming ko'p qismi gumusga aylanadi vа tuproqqa to'q-sur tus beradi.
- Chо'l уа bo'z tuproqlar zonasida o'tloq jarayon karbonatlar ishtirokida boradi, bu O'rta Osiyodagi o'tloq tuproqlaming xarakterli belgilaridan biridir.
Tuproqning karbonatli bо'lishiga sabab jinslarda karbonatlarning ko'pligi vа sizot suvlarining tarkibida оhak vа magniy tuzlarining (qattiq suy) ko'p bo'lishidir. Sizot suvlari yuqoriga ko'tarilayotganda biroz isiydi vа natijada pastki gorizontlarda ohak (kalsiy karbonat) cho'kmaga tushadi, karbonatli «sho'x», ohakgil (mergel) va turli o'lcham va shakldagi konkresiyalar (har xil shakldagi yangi hosilalar) holidagi qatlamlar vujudga keladi. - Tuproqning karbonatli bо'lishiga sabab jinslarda karbonatlarning ko'pligi vа sizot suvlarining tarkibida оhak vа magniy tuzlarining (qattiq suy) ko'p bo'lishidir. Sizot suvlari yuqoriga ko'tarilayotganda biroz isiydi vа natijada pastki gorizontlarda ohak (kalsiy karbonat) cho'kmaga tushadi, karbonatli «sho'x», ohakgil (mergel) va turli o'lcham va shakldagi konkresiyalar (har xil shakldagi yangi hosilalar) holidagi qatlamlar vujudga keladi.
Kuchsiz minerallashgan gidrokarbonatli sizot suvlari uchraydigan hududlarda o'tloq jarayon tuproqlarning karbonat kalsiyli va karbonat magniyli sho'rlanishi bilan birgalikda kechadi. Вu tipdagi sho'rlanishni Zarafshon va Farg'ona vodiylarida birinchi bo'lib D.M.Kuguchkov (1951) aniqlagan. - Kuchsiz minerallashgan gidrokarbonatli sizot suvlari uchraydigan hududlarda o'tloq jarayon tuproqlarning karbonat kalsiyli va karbonat magniyli sho'rlanishi bilan birgalikda kechadi. Вu tipdagi sho'rlanishni Zarafshon va Farg'ona vodiylarida birinchi bo'lib D.M.Kuguchkov (1951) aniqlagan.
- O'tloq tuproq paydo bo'lish jarayonining doimiy yo'ldoshi - bu sizot suvi ishg'ol etgan pastki qatlamlarda sodir bo'ladigan botqoqlanishdir, ya'ni qaytarilish jarayonining kuchli bo'lganligi (аnaerob sharoitda) ko'pincha gley (berch) qatIamning hosil bo'lishiga sabab bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
