Гидравлик қаршиликлар. Ишқаланиш ва маҳаллий қаршилик турлари, коэффициентлари. Режа

Қовушоқ суюқлик ҳаракатининг критериал тенгламалари
Трубада қовушоқ суюқлик ҳаракатини ифодаловчи критериал тенгламани келтириб чиқариш учун Навье-Стокс дифференциал тенгламасидан фойдаланиш мумкин. Агар, сиқиш ва чўзиш кучлари ҳисобга олинмаса, абсцисса ўқи бўилаб ҳаракат қилаётган суюқлик учун дифференциал тенглама ушбу кўринишга эга бўлади.

Баъзи ҳолларда (2.41) геометрик ўхшашлик симплекс билан тўлдирилиши мумкин. Трубалар орқали суюқлик ҳаракат қилганда, бундай симплекс сифатида труба узунлиги унинг унинг диаметр d ёки эквивалент диаметр Лэ га нисбати бўлади.

Труба қувурларндаги гидравлик қаршилик
Амалий гидродинамиканинг асосий масалаларидан бири бўлиб ҳақиқий суюқлик ҳаракатидаги гидравлик қаршиликни аниқпаш ҳисобланади. Чунки, йўқотилган напор (ёки А р ^ н и билмасдан туриб насос, вентилятор, газодувка ва компрессорлар ёрдамида суюқпикларни узатиш учун зарур бўлган энергия сарфини аниқ ҳисоблаб бўлмайди. Ундан ташқари к щ (ёки Арщ ) билмасдан туриб, ҳақиқий суюқликлар учун Бернулли тенгламасини қўллаб бўлмайди. Труба кувурларида напор (ёки босим)нинг йўқотилишига ишқаланиш қаршилиги ва маҳаллий қаршиликлар сабабчи бўлади. Ишқаланиш қаршилиги (ёки узунлик бўйича қаршилик) — трубадан ҳақиқий суюқлик ҳаракат қилганда, ички ишқаланиш қаршилиги, унинг бутун узунлиги бўйича мавжуд (2.15-расм). Ички ишқаланиш кучининг катгалиги суюқлик оқимининг режими (ламинар, турбулент, турбулентлик даражаси)га боғлиқ. Маҳаллий қаршиликлар — суюқлик оқими тезлиги ва ҳаракат йўналиши қийматининг исталган ўзгаришидир. Уларга қуйидагилар: кескин ва аста- секин торайган ва кенгайган қисмлар, тирсаклар, жўмрак, ёпувчи ва ростловчи ускуна (вентил, задвижка, тиқинли кран) ва бошқалар киради.